Bu hafta inşallah sizlere sema dan bahsedeceğim. Gerek Müslümanlar gerek İslam dinine ilgisi olan tasavvufa ilgisi olan herkesin ilk aklına gelen şeylerdendir sema. Peki sema nasıl yapılır semanın anlamı nedir ve sema eden semazen in kıyafetleri sema edilirken okunan duaların anlamı neler onlardan bahsedelim inşaallahhh…
Sema H.z Mevlana nın tarikatında ortaya çıkmış fakat o dönemde içten gelen hareketlerle kurallara bağlı kalınmazken H.z Mevlana nın gayp olması ile oğlu Sultan Veled semayı bir nizami hale getirip kurallar koyarak daha anlamlı kılmıştır.
Semanın kelime anlamı; duymak, diriliştir. Sema tasavvuf ta çok önemli bir zikir şeklidir. Sema 7 bölümden oluşur nefs in yedi makamı cennetin yedi kapısı gibi….Her bölüm farklı anlam içerir.
Bilindiği gibi var olmanın temel şartı dönmektir. Maddenin en küçük yapı taşı atomdan canlının en küçük yapı taşı hücreye kadar kısaca Allah ın Celal ve Cemal ( c.c) sıfatı ile oluşan yaratılan her şey dönmektedir. Sanki bir çember, çember ortasında bir nokta ve o nokta etrafında nizami bir şekilde dönüş… O çember insanı kamil i o nokta da Allah aşkını ifade eder. Bu yüzden yaratılmış her şey bir çember etrafında döner.
Sema kişinin hakikatlere yönelip iradesi ile Allah a ulaşıp aşkla yücelip kendine tekrar bedenine girmesidir. Semazen önce nefsini terk sonra bedeni terk en sonda terki terki yani Allah aşık dan başka hiçbir şeyin olması noktasına ulaşıp, zikrini ve şükrünü tamamladıktan sonra tekrar bedenine döner.
Semazenin siyah cübbesi nefsini, beyaz tennüresi nefsinin kefenini, başındaki sikkesi ise mezar taşını ifade eder. Sema yapılırken etrafında dönülen kırmızı post kurbanlığı Allah yolunda nefsini ve madde olan her şeyi kurban etmeyi ifade ediyor. Semaya başlamadan önce semazen siyah cübbesini çıkartarak nefsini terk ettiğini belirtir ki sonra ellerini çapraz bir şekilde bağlayıp dimdik ayakta duruşu 1 e benzetir kendini.Bu Allah ın varlığını birliğini ve tekliğini ifade eder. Bilindiği gibi 1 rakamı Arapçada Elif harfine benzemektedir buda yine Allah ın varlığını ve tekliğini dosdoğru dimdik oluşunu ifade etmektedir.
Semazen sağ eli yukarıda sol eli aşağıda sağ tarafa kalp yönünde dönmesi Allah tan gelip Allah a dönmeyi yani Allah ın sıfatlarında olan El hayyum kayyum u ifade eder ki bu O ondan gelip tekrar O na gitmeyi mutasavvuf dilinde ise “haydan gelip huy a gitmeyi” ifade etmektedir.
Yedi bölümden oluştuğunu yukarıda belirtmiştik. 1.bölümde; naat okunur. Naat peygamberimize yakarıştır. Semazen naat okunurken peygaberimizi metheder ve bir nevi Allah a ulaşırken Allah aşkı yolunda en büyük mürşid olan peygamberimizden somut izin alınıştır. Ona yakarış O nu ve Yaradanı methetmektir. 2.bölümde; naat biter ve sessiz bir ortamda kudüm den bir vuruş ses çıkar. Bu diriliştir. Allah ın “KÜN=OL” emrini temsil etmektedir. Diriliştir. Ve kırmızı bost üzerindeki derviş kudüm sesinden sonra dirilir ve dirildiğini belli etmek için ayağa kalkar. 3.bölümde; bir ney tınıltısı duyulur ve ney taksimi dinlenir ki bu Allah a ulaşmada motivasyondur içsel rahatlatmayı ifade eder ney başlı başına insanı anlatır içinin boş oluşu ancak ona üfleme ile zuhur edilip anlam verilmesi semazenlerinde nefslerini terk etmeden Allah a ulaşmalarının imkansız olmayacağını ruhların önemini ve bedenlerinin sadece boşluk Aşka ulaşmada bir araç olduğunu hatırlatır. 4.bölüm; H.z Mevlana nın oğlu olan ve yukarıda da belirtiğimiz gibi semaya nizam veren kurallar çerçevesine koyan Sultan Veled i temsil eder. Burada üç kez selam verilir dervişe, bu Allah a ulaşmada birinci bölüm olan peygamber efendimizin izninden sonra mürşidlerin den izin ve dervişe olan saygının ifadesidir. Hakiki Aşk a ulaşmak için mürşidinin önderliğinin göstergesidir. Ve selam verildikten sonra daire çizilir ve dönülmeye başlanır.5.bölüm; bu bölümde 4 ayrı selam verir semazenler ortadaki ufuk noktasına… Bu selamların ilki; kendi kulluğunun iradesinin ikincisi; Allah ın büyüklüğünün ve sonsuz kudretinin olan hayranlık üçüncü selam; bu hayranlığa olan AŞK ı son selam ise; en yüce makam olan kulluğu, acizliği ifade eder. Bu dört selam verilir ve altıncı bölüme geçilir. 6, bölüm; bu bölümde bakara suresi okunur. “ Meşrik te Allah ın mağrip de Allah ın. Hangi yöne dönerseniz dönün O oradadır.” Nidaları yankılanır. Ve Allah ın her yerde varlığı hatırlatılır ki kuran tilaveti ile devam edilir. 7. ve son bölüm; ise dua bölümüdür. Bu bölümde Allah a şükranlar. Peygamber efendimize ve ondan önceki tüm peygamberlere olan inanç şehylere , evliyalara, pirlere ve şehitlerimize olan dua ile biiznillah bu yakarış bu anlamlı zikir somut olarak son bulur.
Her anında ve her nefesinde zikir ile sema eden semanın farkına varan kişiler olmamız ümidiyle……
