Öz Türkçe’de isimler kişinin kimliğini, kişiliğini ve özellikle kökenini yansıtan önemli bir unsur. Ancak günümüzde çocuklara konulan isimlerin üçte ikisi Arapça, Farsça ve diğer dillerden oluşuyor.
Türk kültüründe isime önem verilir. İsimler kültürün ve tarihin yansıması olarak değerlendirilir. Tarihe bakıldığında Öz Türkçe isimler kişinin aidiyetini ve kültürel bağını yansıtır. Bu anlamda çocuklara Öz Türkçe isimler vermek Türk kültürünün mirasına bağlılığı, öz kimliğe saygıyı, toplumsal bağları, Türklüğün özgünlüğünü ve farklılığını ifade eder.
Başlıca Öz Türkçe kız isimleri
Alkım: Gökkuşağı
Almila: Elma yanaklı küçük kız
Alça: Kızıl, kırmızı. Kelime Dede Korkut Hikâyeleri’nde geçmektedir.
Asena: Türkler için kutsal sayılan efsanevi kurt
Asral: Koruyan, gözeten, iyi yürekli kadın. (K)
Ayal: Kadın
Ayben: Ay gibi güzel olan
Aybel: Aya hükmeden tanrıça, ay gibi parlak çehreli
Ayça: Hilal
Aydem: Bilgisiyle etrafına ışık saçan
Aydilge: Akşam sessizliğinde dilek dileme
Ayşil: Dolunay
Ayçin: Ay gibi güzel yüzlü, ay renkli.
Ançmay: Parıltılı, bilgisiyle etraftakileri etkileyen kadın.
Ayda: Geceyi aydınlatan ay ışığı, gönlü ferahlatan kadın.
Ayyüce: Ay gibi aziz, yüce gönüllü kadın.
Aylança: Baş döndürücü
Berçin: Eli açık
Belen: Türk mitolojisine göre Yolculuk Tanrıçası ( Pelen Ana)
Belgin: Yalan söylemeyen, şeffaf
Belin: Güzelliğiyle herkesi şaşırtan
Beliz: Zihinde iz bırakan kadın.
Bengi: Sonsuzluk
Bükte: Hayatın değişim noktası, nirengi noktası.
Bügem: Bilgili kadın
Çekşin: Çekici kadın
Deren: İş bilen, işleri derleyip toplayan
Denil: Kendinden bahsettiren
Elay: Ülkenin ay yüzlü güzeli, bir ülkenin en güzel kızı
Elçim: Tutam, çok sevilen, bir parça
Eldem: Cana yakın olan
Elgin: Diğerlerinden farklı olan
Esem: Kazak Türkçesinde güzelliği ile hayran bırakan
Esli: Akıllı, gerçekleri ve doğruyu gören
Esrin: Kaplan rengi
Gerçe: Güzelliği ile büyüleyen, çok güzel
Gökben: Mavilik içinde engin olan
Gökçe: Gösterişli olan
Gökşen: Gökkuşağı
Günce: Günü güzelleştiren insan
Işılay: Ay gibi parlayan
İlay: Ülkenin en güzel kızı
İlayda: Su perisi
İlbike: Kraliçe
İlkyaz: Bahar, ilkbahar mevsimi
Karaca: Esmer, güzelliği ile bilinen
Özemay: Ruhu ferahlatan
Öznem: Hayatın odağı
Sayda: Şeffaf kalpli, içi dışı bir olan
Sehen: Bilgeli, anlayışı ve kavrayışı yüksek
Selay: Ay gibi güzel yüzlü kadın
Selge: Mutlu, güzellikler içerisinde yaşayan
Serinç: Hoş, insana mutluluk veren.
Umay: Orhun Yazıtları'nda geçen, çocukları ve hayvan yavrularını koruduğuna inanılan kadın Tanrı.
Başlıca Öz Türkçe erkek isimleri
Abay: Yeryüzü tanrıçası
Ada Kutay: Gök aleminin efendisi
Adal: Ün kazanmış, ünlü
Adayış: Hedefleri için çaba sarf etme
Akın: İlerleme, sefer
Akınalp: Kendini geliştiren bilge ve güçlü kişi
Aktuğ: Türk mitolojisinde iyilik tanrısı
Aktu: Anılarına bağlı olan kişi
Alp: Yiğit kişi
Alparslan: Arslan gibi güçlü erkek
Alpay: Yiğit
Alper: Yiğit
Alperen: Dürüst ve inançlı kişi
Alpkunt: Karakterli
Alpkutay: İpek gibi değerli
Alptekin: İyi huylu yiğit kişi
Arat: Ölüm balığı
Arıl: Tüm kötülüklerden temizlenmiş
Arın: Güneşin vurduğu dağ yüzü, temiz
Ata: Geçmişte yaşamış büyük
Ayaz: Soğuk tanrısı
Aybars: Güçlü ve güzel
Barlıbars: Varlıklı ve pars gibi güçlü erkek
Baturalp: Cesaretli
Baybars: Pars gibi güçlü
Berkehan: Güçlü hükümdar
Bilkan: Bilgili
Birkan: Soylu
Börü: Türklerin kutsal saydığı efsanevi kurt
Burutay: Türk mitolojisinde yağmur piri
Büge: Büke olarak da kullanılır. Türk mitolojisindeki efsanevi ejderhanın adıdır
Demirhan: Türk ve Altay mitolojisinde demir tanrısı
Diren: Karşı koyma anlamında
Duralp: Her zaman yiğit ve mert
Ediz: Değerli kimse, yüksek
Eralp: Yiğit
Eray: Güzel yüzlü yiğit
Gediz: Göl
Giray: Kırım hanlarının kullandığı san
Gökalp: Mavi gözlü yiğit
Gökay: Mavi gözlü
Gökbörü: Türk ve Altay mitolojisinde kutsal hayvan
Gökçay: Estetik görünüşlü
Gökdeniz: Gözleri mavi ve deniz gibi
Gökhan: Gökyüzü kağanı
Gökhun: Doğu Hun İmparatorluğu
Ilgın: Hafif rüzgâr, esinti
İldeniz: Bilgeliğiyle bilinen Kıpçak Türkü Türk atabeyi
İlkay: Hilâl
İltekin: Buğra Han’ın oğlu, Türk prensi
İnay: Küçük erkek çocuk
Kaan: Türk hükümdarlarına verilen ad
Kağan: Türk hükümdarlarına verilen ad
Karahan: Türk mitolojisinde güçlü hükümdar
Kaya: Büyük taş kütlesi
Kayaalp: Ertuğrul Gazi’nin dedesi
Kayahan: Kaya gibi güçlü hükümdar
Kayra: Yeniden, tekrar, bağışlayıcı
Kayraalp: Merhametli yiğit
Kıraç: Verimsiz toprak
Kıvanç: Övünç, iftihar
Köksal: Sağlam temeller üzerinde duran
Kut: Türk halk inancında kutsal enerji, yaşam gücü
Kutal: Tanrı tarafından ülkenin yönetme gücünün verildiği kişi
Kutay: Kutlu
Kürşat: 40 askeriyle birlikte Çin sarayını basan Türk kahraman
Mergen: Akıl tanrısı
Meriç: Kuş iskeleti
Mete: Asya Hun Devleti hükümdarı
Öktem: Onurlu
Özalp: Doğuştan yiğit olan
Pamir: Türkistan’da bulunan bir dağ grubu
Pars: Yırtıcı bir hayvan
Saltuk: Özgür kişi
Sancak: Alay bayrağı
Sayda: İçi dışı bir
Sencer: Kale
Sonalp: Son yiğit anlamında en son doğan erkek çocuğa konulan isim
Sonay: Son güzel anlamında son doğan çocuğa konulan isim
Talu: Çok bilgili kişi, okyanus
Tan: Günün ilk ışıklarının belirdiği zaman
Teoman: Mete Han’ın babası, duman
Timur: Timur imparatorluğunun Türk hükümdarı, demir
Tolga: Zırhlı başlık
Toprak: Ülke
Toralp: Gururlu
Tuğşad: Buhara ‘nın yöneticisi, kağanın yardımcısı
Tulpar: Türk mitolojisindeki kanatlı at
Tunay: Sükunet, gece aydınlığı
