Her yıl dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen akciğer kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türü olurken, kadınlarda meme ve kolorektal kanserlerden sonra üçüncü sırada yer alıyor. Kansere bağlı ölümlerde ise akciğer kanseri ilk sırada yer alıyor.
Uzmanlar, akciğer kanserinin en önemli nedeninin sigara kullanımı olduğunu belirtiyor. Öyle ki, hastalık vakalarının yaklaşık yüzde 85’i sigara ile ilişkilendiriliyor. Bu nedenle kanserden korunmanın en etkili yolu, sigara ve tütün ürünlerini bırakmak ve mümkün olduğunca pasif içicilikten kaçınmak.
RİSK FAKTÖRLERİ VE ERKEN TEŞHİS
Akciğer kanseri genellikle erken dönemde belirti vermiyor, tipik semptomlar, özellikle öksürük, çoğu zaman sigaraya bağlanıyor ve göz ardı ediliyor. Uzmanlar, bu nedenle hastalığın sıklıkla ileri evrede teşhis edildiğini vurguluyor.
Erken teşhis, kanser tedavisinde başarı şansını ciddi şekilde artırıyor. Bazı erken evre vakalarda, sadece ameliyatla tam şifa mümkün olabiliyor. Yüksek risk grubundaki 50 yaş ve üzeri yoğun sigara kullanıcıları, her yıl düşük dozlu bilgisayarlı tomografi ile taranarak henüz belirti vermemiş kanserler tespit edilebiliyor.
SİGARA DIŞI RİSKLER
Sigara dışındaki risk faktörleri arasında hava kirliliği, radon gazı, asbest maruziyeti, genetik faktörler, pasif içicilik ve ev içi duman bulunuyor. Uzmanlar, özellikle sigaraya hiç başlamamanın risk azaltmada en etkili yöntem olduğunu belirtiyor.
Sigara bırakılması, riski azaltıyor olsa da uzun dönem yoğun sigara kullananlarda bu risk tamamen ortadan kalkmıyor; akciğerlerde bazı kalıcı hasarlar oluşabiliyor.
BELİRTİLER VE TEŞHİS
Akciğer kanseri ileri evrede kendini uzun süreli öksürük, kan tükürme, nefes darlığı, boyunda şişlik, göğüs ağrısı, hırıltı veya ses kısıklığı ile belli ediyor. Bu tür belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden tetkik yapılması gerekiyor.
Teşhis süreci genellikle akciğer grafisi veya düşük doz bilgisayarlı tomografi ile başlıyor, kesin tanı ise biyopsi ile alınan dokunun mikroskop altında incelenmesi ile konuyor.
TEDAVİDE YENİ YAKLAŞIMLAR
Akciğer kanseri tedavisinde ameliyat, radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapi yöntemleri kullanılıyor. Son yıllarda immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler, uygun hastalarda hem erken hem de ileri evrede uygulanabiliyor.
Hastaların tümöründen alınan parçalar üzerinde yapılan gen analizi sayesinde, hangi ilacın etkili olacağı tespit edilebiliyor. Bu gelişmeler sayesinde akciğer kanserinde yaşam sürelerinde ciddi artışlar sağlanmış durumda.
Uzmanlar, erken teşhisin hem yaşam süresini hem de tedavi başarısını artırdığını belirterek, özellikle sigara kullanıcılarını düzenli tarama yaptırmaya ve belirtileri önemsemeye davet ediyor.
