Türk ekonomisinin önemli gündem maddelerinden biri, bu hafta Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda ele alınacak yeni bir yasa teklifiyle şekilleniyor. "Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" olarak bilinen bu düzenleme paketi, özellikle arazi taşıtlarının Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranında rekor bir artış öngörüyor. Eğer teklif yasalaşırsa, arazi taşıtlarının ÖTV'si yüzde 4'ten tam yüzde 50'ye yükselecek ve bu durum, devlet bütçesine yıllık 14 milyar liralık ek katkı sağlayacak. Bu devasa artış, özellikle lüks arazi taşıtı almayı düşünenleri yakından ilgilendiriyor.
Diğer Önemli Düzenlemeler ve Etkileri
Teklif, sadece ÖTV artışıyla sınırlı değil; ekonomi üzerinde geniş yankı uyandıracak başka önemli başlıkları da içeriyor:
- Yerli Savunma Araçlarına ÖTV İstisnası: Ulusal güvenlik ve savunma sanayini desteklemek amacıyla, yerli katkı oranı en az yüzde 40 olan yerli savunma araçlarına ÖTV istisnası getiriliyor. Bu düzenlemenin, yıllık yaklaşık 5 bin aracı kapsayacağı ve devlet gelirlerinde 2,6 milyar liralık bir "gelir kaybına" yol açacağı öngörülüyor. Ancak bu kaybın, stratejik sektördeki yerlileşmeyi ve büyümeyi teşvik etme hedefiyle dengelendiği düşünülüyor.
- Yatırıma Katkı Oranında Değişiklik: Yatırım döneminde diğer kazançlarda kullanılabilen yatırıma katkı oranı, yüzde 80'den yüzde 50'ye düşürülüyor. Bu adımın, devletin yıllık gelirlerini 15 milyar lira civarında artırması bekleniyor. Yatırımcılar ve işletmeler için bu düzenleme, yatırım teşviklerinden faydalanma koşullarında önemli bir değişiklik anlamına geliyor.
- Vergi Teşvikleri ve Denetimlere Sıkı Takip: AR-GE merkezleri ve Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde çalışan personelin ücretlerinden alınan vergilere ilişkin mevcut düzenlemeler de gözden geçiriliyor. Bunun yanı sıra, yetkili müesseselerin denetimleri ve idari yaptırımları da teklifin etki analizinde detaylıca yer alıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2021-2025 yılları arasında yaptığı denetimlerde, 981 yetkili müessesede 4 bin 884 aykırılık tespit edildiği ve toplamda 155 milyon TL idari yaptırım talebinde bulunulduğu açıklandı. Yetkisiz döviz alım satımı yapan 2 bin 604 iş yerinin incelenmesi sonucunda ise 761'inin faaliyetleri geçici veya kalıcı olarak durduruldu. Bu veriler, hükümetin kayıt dışı ekonomiyle mücadelesinin ne denli yoğunlaştığını gözler önüne seriyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nda Fazla Mesai Ücretlerine Zam!
Teklifin dikkat çeken bir başka maddesi de, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın taşra teşkilatında görev yapan memur ve sözleşmeli personelin fazla mesai ücretleriyle ilgili. Bu personelin fazla çalışma ücreti ödenebilecek oranı yüzde 20'den yüzde 40'a çıkarılırken, her saat için gösterge rakamı da 160'tan 300'e yükseltilecek. Bu artış, Gelir İdaresi personelinin çalışma motivasyonunu artırma ve yoğun mesai saatlerinin karşılığını verme amacı taşıyor.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nun 25 Haziran'daki görüşmelerinin ardından, bu teklifin Türkiye ekonomisine ve vatandaşların günlük hayatına yansımaları netleşmeye başlayacak. Gündemdeki bu değişiklikler, hükümetin bütçe disiplinini sağlama ve gelir kaynaklarını çeşitlendirme çabasının bir parçası olarak yorumlanıyor.