Son dönemde acil servislere başvuruların artış gösterdiği besin zehirlenmeleri, çoğu zaman hafif seyrederken bazı durumlarda ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Uzmanlar, özellikle risk gruplarına karşı dikkatli olunması gerektiğini belirtiyor.
Besin Zehirlenmesi Kimleri Tehdit Ediyor?
Besin zehirlenmesi, herhangi bir yiyecek ya da içeceğin tüketilmesi sonucu ortaya çıkan enfeksiyon veya toksin kaynaklı hastalıkları kapsıyor. Uzmanlar, bebekler, çocuklar, gebeler, yaşlılar ve bağışıklığı zayıf bireylerin bu duruma karşı daha hassas olduğunu vurguluyor.
“Çoğu zaman mide bulantısı, kusma ve ishal ile kendini gösterir. Bu semptomlar vücudun zehri dışarı atma mekanizmasıdır ve genellikle 1-3 gün içinde iyileşme sağlanır. Bu nedenle ishal ve kusmayı önleyici ilaçları bilinçsiz kullanmak ciddi risk oluşturabilir” diyor uzmanlar.
Hangi Bakteri, Hangi Besinde?
Besin zehirlenmelerine yol açan başlıca bakteriler ve kaynakları şunlar:
-
Salmonella: Çiğ veya iyi pişmemiş tavuk, et, yumurta, balık ve pastörize edilmemiş sütler.
-
Clostridium botulinum: Ev yapımı hatalı konserve ürünleri. Sinir sistemi felci ve solunum durmasına yol açabilir.
-
Escherichia coli (E.coli): Çiğ kıyma, pastörize edilmemiş sütler, kirli su ve iyi yıkanmamış sebze-meyveler.
-
Staphylococcus aureus: Süt ürünleri, salatalar, kremalı tatlılar ve çiğ etler; toksinleri normal pişirme ile yok edilemez.
-
Bacillus cereus: Pişmiş pirinç, makarna ve sütlü tatlılarda uygun olmayan şekilde soğutulup tekrar ısıtıldığında üreyebilir.
-
Listeria monocytogenes: Çiğ et, tavuk, dondurulmuş besinler, peynir ve krema. Soğuğa dayanıklıdır.
-
Vibrio parahaemolyticus: Kabuklu deniz ürünleri ve kirli sularda çoğalır, özellikle yaz aylarında gastroenterite yol açar.
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
Uzmanlar, vakit kaybetmeden acil servise başvurulması gereken durumları şöyle sıralıyor:
-
Bilinç bulanıklığı, çift görme, baş ağrısı, nöbet gibi nörolojik belirtiler.
-
İshal ve kusmaya ek olarak nefes darlığı veya solunum güçlüğü.
-
Kanlı ishal, boyun sertliği ve ateş ile birlikte iki günden uzun süren semptomlar.
-
Konserve tüketimi sonrası gelişen ilerleyici kas güçsüzlüğü ve nörolojik semptomlar (botulizm şüphesi).
-
Zirai ilaç temas öyküsü olanlarda benzer semptomlar görülmesi.
Uzman Uyarıları
Uzmanlar, besinlerin hijyen kurallarına uygun hazırlanmasının ve saklanmasının hayati önem taşıdığını vurguluyor. Ayrıca, bulantı ve ishali bastırmak için bilinçsiz ilaç kullanımının bakterinin bağırsakta çoğalmasına yol açabileceği, dolayısıyla hastalığı ağırlaştırabileceği uyarısı yapılıyor.
“Besin zehirlenmelerinin çoğu hafif seyretse de belirtiler 2 günden fazla sürüyor veya nörolojik ve solunum semptomları eşlik ediyorsa gecikmeden acil servise başvurulmalıdır” diyor uzmanlar.
