Modern tıbbın yanı sıra geleneksel bitkisel çözümler de sağlığımızı korumada önemli rol oynuyor. Doğada kendiliğinden yetişen bazı bitkiler, yüzyıllardır şifa kaynağı olarak kullanılıyor.
1. Kediotu
Kedi otu, Avrupa ve Asya’nın bazı bölgelerine özgü, Kuzey Amerika’da da yetişen, özellikle uykusuzluk için ve sakinleştirici olarak kullanılan bir bitkidir. Nepeta cinsine ait bir bitkidir ve tıbbi olarak kullanılan kedi otu, yaprakları ve çiçekleri kurutulduktan sonra çayı olarak da tüketilebilir. Etkili bileşenleri arasında nepetalakton ve esansiyel yağlar bulunur ve taze ya da kurutulmuş bitki, kedi otu çayı, tentürü ve yağı gibi farklı formlarda kullanılabilir.
Stresi azaltmaya, anksiyeteyi hafifletmeye ve uykusuzluğa iyi gelen, antispazmodik, antioksidan ve anti-enflamatuar etkileri olan kedi otu kökü ve kedi otu çayının faydalarını şöyle sıralayabiliriz:
• Kedi otu kökü sakinleştirici etkisi nedeniyle uykusuzluğa iyi gelir
• Stres ve anksiyete gibi kaygı sorunlarını azaltır
• Menopoz dönemi etkilerinin şiddeti ve sıklığını azaltır
• Adet öncesi semptomları azaltır
• Kan basıncını düşürmede vücudu destekler.
• Sinüzit tedavisini destekleyicidir.
• Eklem ve romatizma ağrılarını azaltır
• Hazımsızlık etkilerini azaltmaya yardım eder
Ancak, bu faydaların bilimsel olarak kanıtlanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
2. Uçkun (Işgın) Otu
Latince adı "Rheum ribes L." olan ışkın otu, kaya çıkıntılarında yetişen çok yıllık otsu bir bitkidir. Kuzukulağıgiller familyasından olan bu bitki halk arasında ışkın, ışgın, uşkun, uçkun, dağ muzu ya da yayla muzu olarak da adlandırılır. Türkiye dâhil olmak üzere birçok coğrafyada yabani olarak kendiliğinden yetişir. Yetişmek için serin ortamlara, kaya diplerine veya taşların arasına ihtiyacı vardır.
• Kemik sağlığını iyileştirebilir: Işkın, kemiklerin kademeli olarak incelmesine ve zayıflamasına neden olan ve onları kırıklara karşı daha büyük risk altında bırakan bir durum olan osteoporozu önlemeye yardımcı olabilir.
• Sindirim sistemine yardımcı olabilir: Işkının içerdiği lif, sindirim sistemindeki hareketlere yardımcı olarak kabızlık gibi sorunlara fayda sağlayabilir. İçeriğindeki sennosid adı verilen bileşiklerle doğal müshil görevi görebilir. İçerisinde bulunan tanenler ishal önleyici etki de gösterebilir.
• İltihabı azaltabilir: Antioksidan bileşikler olan içeriği iltihapla savaşmaya yardımcı olabilir. İltihap önleyici özelliği sayesinde yaraların iyileşmesini hızlandırmaya da yardımcı olabilir.
Işkının bunlar dışındaki faydalarıysa şunlardır:
• Yüksek yağ içeren bir beslenme düzeninin neden olabileceği obezite ve diyabet gibi metabolik bozukluklara karşı koruma sağlayabilir.
• Aşırı alkol tüketen kişilerde oluşabilen karaciğer iltihabını azaltabilir.
• İştah açıcı özelliğiyle yeme isteği uyandırabilir.
• Vücudu kuvvetlendirip direnç kazandırabilir.
• Işkının kök kısmı vücudu bakteriyel enfeksiyonlara ve iltihaplanmaya karşı koruyarak fayda sağlayabilir.
3. Wakame Bitkisi
Wakame’nin bilimsel adı Undaria pinnatifida olan Alariaceae familyasına ait yenilebilir bir deniz yosunudur. Kendine has tatlı ve güçlü bir tada sahip olan ince yapılı yosun, koyu yeşil renklidir ve kendine has dokusu vardır. Bir tür kahverengi algdir ancak işlendiğinde yeşile dönmektedir. Kuzey yarımküre okyanuslarının gelgit arası soğuk sularında 3 ila 10 metre derinlikte yetişmektedir. Ayrıca kendine özgü yeşilimsi ila kahverengi tondan sorumlu olan fukoksatin adı verilen bir pigmente sahiptir Bu deniz sebzesinin Nara döneminden beri Japonya’ya özgü olduğuna inanılmaktadır, ayrıca genellikle salata ve çorbalarda kullanılmaktadır.
-Kilo Yönetiminde Yardımcı Olur
-Sindirim Sağlığını Destekler
-Kolesterolü Düşürür ve Kalp Sağlığını İyileştirir
-Kan Dolaşımı İyileştirir
-Anemi Tedavisinde Faydalıdır
-Yaşlanma Sürecini Yavaşlatır
-İltihap Oranını Düşürür
-Bilişsel Sağlığı Korur
-Şişkinliği Azaltır
-Kanseri Önlemeye Yardımcı Olur
-Enerjiyi Düzeyini Arttırır
-Bebek Sağlığı İçin İyidir
-B Vitaminleri Açısından Zengindir
-Kemik Sağlığını İyileştirir
-Hormonal Dengeyi Korur
-Hipertansiyonu Tedavisinde Faydalıdır
4. Aynısefa Bitkisi
Aynısefa çiçeğinin yaprakları günün ilk saatlerinde kapalı bir şekildeyse büyük ihtimalle o gün yağmur yağmaktadır.
Cilde nem, yumuşaklık kazandırır. Soğuk havalarda kuruyan cildin tahriş olmasını önler. Egzama, varis gibi cilt problemlerine iyi gelmektedir. Siğil, sivilce ve akne problemlerini yatıştırır. Yaşlanma karşıtı olarak kullanılmaktadır, kırışıklıkların önlenmesini sağlar.
-Nemlendirme: Cilde nem ve yumuşaklık kazandırır.
-Cilt Tahrişini Önleme: Soğuk havalarda cildin kuruması ve tahriş olmasını önler.
-Cilt Problemlerine Yardımcı Olma: Egzama, varis gibi cilt problemlerinin tedavisine destek olur.
-Sivilce ve Akneyi Yatıştırma: Siğil, sivilce ve akne gibi cilt problemlerini yatıştırmada etkilidir.
-Yaşlanma Karşıtı Etki: Cildin yaşlanma belirtilerine karşı korunmasına yardımcı olur, kırışıklıkların önlenmesine katkı sağlar.
-Saça parlaklık, yumuşaklık ve nem kazandırır. Saç dökülmelerine iyi gelmektedir. Saç derisinde oluşabilen kepek, sivilce gibi problemlerin önlenmesini sağlar. Saç derisini besleyici özelliği vardır.
5. Civanperçemi Otu
Botanik ismi ile achillea millefolium olan civanperçemi, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika gibi kuzey yarımkürede yetişen tüylü yaprakları olan papatyagiller familyasından beyaz çiçekli bir bitkidir. Genellikle çay şeklinde tüketilen civan perçemi doğada kendiliğinden yetişir. Şifalı niteliklere sahip bir bitki olan civan perçemi, modern tıpta özellikle kadınların hormonal problemleri için kullanılmıştır. Mide rahatsızlıklarında, ateş, öksürük ve soğuk algınlığı gibi problemlerin etkisinin azaltılması için çay şeklinde kullanılabilir. Civan perçemi faydaları genel olarak şunlardır:
-İltihap ve inflamasyonu giderir
-Kas spazmlarını ve mide kramplarını azaltır
-Hazımsızlığa iyi gelir
-Soğuk algınlığı etkilerini azaltır
-Yara iyileşmesini hızlandırır
-Anksiyeteyi ve uykusuzluğu giderir
-Adet söktürücüdür, aynı zamanda adet sancılarını hafifletir
-MS hastalığnının neden olduğu akut atak sıklığını azaltır
-Vücudun enfeksiyonla savaşmasını sağlar
-Kan sulandırıcı etkiye sahiptir
-İdrar söktürücüdür
Her biri kendine özgü faydalar sunan bu şifalı bitkiler, dikkatli ve bilinçli bir şekilde kullanıldığında sağlığa destek olabilir. Ancak, herhangi bir bitkisel tedaviye başlamadan önce mutlaka bir uzmana danışmakta fayda vardır.