<span style="font-size: 12px;"><span style="font-family: Arial;"> Televizyon ve bilgisayarın doğru kullanılmaması halinde çocuklarda oluşturduğu zararlarla ilgi yapılan araştırmalara göre en büyük risk, çocukların tembelleşmesi ve gelişimini engellemesi olarak gösteriliyor. <span style="color: #333333;"></span> Araştırmalarda, 7 yaşına kadar zamanını televizyon ve bilgisayar başında harcayan çocukların kaybettiği zaman ise tam 1 yıl. Uzmanlara göre, bilgisayar kullanımının olumsuz etkileri çocukların dokularını yetişkinlere göre 10 kat daha fazla etkiliyor. Evde tablet bilgisayar, dizüstü bilgisayarların ve cep telefonlarının yakınlarda yer almamasına dikkat edilmesi gerektiği konusunda dikkatli olunması gerekiyor. Oynadıkları oyun ve izledikleri ile gelişiminde herhangi bir yol kat edemeyen çocukların, beyinlerini robotlaştırarak dışarıdaki hayatı unutabildiklerini belirten uzmanlar, ailelerin <span style="color: #333333;"></span> çocuklarını zihinsel ve fiziksel gelişimine katkıda bulunacak evde veya dışarıda farklı oyunlar oynamaya teşvik etmeleri gerektiğini belirtiyorlar. Erzincan Lisesi Rehberlik öğretmeni Kenan Durukan konu ile ilgili olarak açıklamasında çocukların teknoloji ile bağlarının koparılmasının yanlış olduğunu, ailelerin belirli aralıklarla çocuklara bilgisayar kullanma ve televizyon izlemeye fırsat vermeleri gerektiğini söyledi. Durukan açıklamasında; “Son 10 yılda giderek artan internet kullanımı artık, yaş, cinsiyet, meslek, gelir düzeyi göz etmeden hepimizin hayatlarının içine girmiş durumda. Bilginin ulaşılabilirliğinin artması, zaman kullanımımızı iyileştirmesi, vizyonumuzu geliştirmesi gibi olumlu yanlarının yanı sıra internet, iyi yönetilmediğinde ise dost bir araçtan çok, kötü etkileri olan bir alışkanlığa dönüşebiliyor. Oto denetim mekanizmaları henüz tam gelişmemiş, seçme konusunda kriterleri oturmamış, psikolojik olgunluk süreçlerini henüz tamamlamamış çocuklar ise bu dosttan olumsuz etkilenebiliyorlar. Doğru internet kullanımı Teknolojik herhangi bir araç veya yöntem eğer amacına uygun kullanılmazsa birçok tehlikeye sebep olabilir. İnternet kullanımının da çocuklar tarafından "doğru" bir şekilde olması için, yetişkinlerin denetimi gerekebilir. Doğru internet kullanımı demek; Çocuğun yaşına ve gelişimine uygun siteleri ziyaret etmesi, Uyku veya günlük düzenini bozacak saatlerde ve sürelerde kullanmaması, Bilgi edinme ve bazen yaşına uygun eğlence amaçlı kullanması, Vizyonunu geliştirmede tek yöntem olarak görmemesi, Ebeveynlerin onay verdiği içerikli sitelerde veya internet etkinliklerini kullanması olarak tanımlanabilir. Çocuklarımızın interneti doğru bir şekilde kullanmaları için, ilk adım interneti onlara tanıştırırken bunu nasıl sunduğumuzdur. İnternetin amaca dönmeden araç olarak kalmasını sağlayan en önemli etken kullanım alanlarının iyi tarifine bağlıdır. Gerekirse anne babalar, internetin kullanımına dair, tarifler yaparak, hangi şekildeki kullanıma izin verdiklerini belirterek izin vermedikleri içeriklerin sakıncalarını anlatarak küçük yaşlarda interneti beraber kullanarak, kendileri için uygun olanı nasıl seçeceklerine dair kriterleri birlikte oluşturarak, interneti doğru bir şekilde kullanabilirler. Çocuğun psikolojik olgunluk düzeyine uygun olmayan, öğrenmeye ve anlamaya hazır olmadığı her türlü bilgi ve/veya görüntü, çocuğu olumsuz etkiler. Aile- çocuk-internet dengesi nasıl kurulabilir? İnternetin kullanımında, her alanda oldu gibi anne babanın rol modeli olması çok önemlidir. Gününün 4 saatini internet üzerinde geçiren bir ebeveynin -iş sebebi ile bile olsa- çocuğunun internet kullanımı hakkında düzenleme yapabilmesi çok kolay olmayabilir. Bu nedenle, interneti ebeveynin de sınırlı bir zaman diliminde kullanması, belirli amaçlar dahilinde faydalanması, kendi kullanımında dikkat ettiği noktaları çocuğu ile paylaşması çok önemlidir. Okulla ilgili ödev veya projelerde internet kullanımı gerektiğinde, 15-20 maddelik güvenilir bir kaynak site listesi çıkarmak, çocuğun anahtar kelime girerek ilgisiz bilgi ve yorumla ulaşmasını engellediği gibi, güvenilir kaynaklardan bilgi almasını sağlar. Internet kullanımı, evlerimizdeki telefonlar kadar yaygınlaştıkça, çocuğun kullanımına tamamen engel olmak doğru değildir. Bu nedenle, "yasaklamak" yerine, neyin uygun olduğuna, hangi etkinliklerin internet üzerinden yapılabileceğine, hangi sitelerin ziyaret edilebileceğine, ne kadar bir süre ve ne zaman internet kullanılacağına çocuğunuzla beraber karar vermek onun iç denetim becerilerini geliştirecektir. Aksi halde sıkı kural koyup, yasaklayarak veya korkutarak bilgi ve davranış öğretemeyiz, sadece dış denetim-anne babanın yasaklayıcı yaklaşımı- var olduğunca o davranışı sergileriz. Çocuğun internet kullanımındaki iç denetimi ise, onun sorumluluklarını yerine getiren bir birey olması, ev içindeki disiplin uygulamaları, kurallar, kişilik gelişimi ile ilgilidir. İnternetin çocuklarda yaratabileceği fiziksel ve sosyal etkiler nelerdir? Yoğun internet/bilgisayar kullanımı, göz bozukluğu, postür/duruş bozuklukları gibi fiziksel etkilere sebep olabilirler. Yoğun ve kontrolsüz internet kullanımısosyal anlamda ise; Dış/gerçek dünyadan uzaklaşmaya, Daha bireysel olmaya, Arkadaşlık ve diğer sosyal becerilerin olumsuz etkilenmesine, Giderek izole bir hayat sürmeye ve bundan rahatsız olmamaya, Yaşa uygun olmayan bilgi/görüntüler alındığında, bunların yorumlamasında zorluk çekmeye, Ailevi ilişkilerin zayıflamasına, Problem çözme becerilerinin gelişmemesine sebep olabilir. Internet kullanımının çocuğun üzerindeki etkileri belirleyen bazı faktörler vardır. Her çocuk için değişken olan bu faktörlerin ebeveynler tarafından gözetilmesi gerekir: Çocuğun yaşı Cinsiyeti, Kişiliği, Sosyal becerileri Bilişsel becerileri Psikolojik olgunluk düzeyi. Çünkü bu etkenler üzerinden çocuğun yarar/zarar göreceği daha belirgin olarak tahmin edilebilir. Bu çocukları internette ne gibi tehlikeler bekliyor? İnternet içine konan bilginin, görüntünün, ve her türlü içeriğin denetlenmesine imkan veren bir sistem değil. Böylesi ucu bucağı olmayan, milyonlarca web sitesinin, arkadaşlık/sohbet gruplarının, mesaj sitelerinin olduğu bir ortamda yolumuzu çok kolay kaybedebiliriz. Çocuklar için internet ortamında oluşacak her türlü tehlikede, çocuğun öğrenmeye hazır olmadıkları ile karşılaşması tehdidini görürüz. Yetişkinlere yönelik sohbet programları Şiddet içeren video görüntüleri Çeşitli oyunlar Yanlış/eksik bilgi veren her türlü site çocukların internet kullanımında zarar görebileceği tehditleri içerir. Bunların yanı sıra, sohbete zorlanmak, özel bilgilerin istenmesi, kamera yoluyla veya sözlü olarak taciz gibi durumlar da internet kullanımında rastlanabilecek zor koşullardır. Çocuklara internet kullanırken ( sohbet ederken, mesaj panosuna mesaj gönderirken, ya da mektup arkadaşıyla mektuplaşırken) nelere dikkat etmesi gerektiği vurgulanmalı? Tüm bu tehlikelerin hepsini önlemek, çocuğu her türlü tehlikeden korumak ebeveynler ve eğitimciler için oldukça zorlu bir görev. Bu nedenle çocuğun iç denetimini kendisine öğretmek uzun dönemde oldukça etkili olan bir yöntemdir. Çocuklarınıza internet kullanımında dikkat etmeleri gereken noktaları şöyle belirtebilirsiniz; Özel bilgilerini - adres, telefon, okul ismi- vermemeleri gerektiğini, Tanımadıkları kişilerle sohbet/buluşma gibi etkinliklerde bulunmamaları, bu şekildeki talepleri mutlaka ebeveynlerine söylemeleri, Her türlü sözlü saldırı, hakaret, taciz karşısında iletişimi durdurmaları, Web sitelerine bakarken ihtiyaçları olan bilgileri almaları, Uzun saatler internet başında geçirmemeleri, Zorla istenen herhangi bir isteğe karşılık vermemeleri, Kullandıkları bilgi kaynaklarını ebeveyn ile birlikte seçmelerini, Sohbet programlarında yakından bildikleri insanlarla iletişim kurmalarını belirtmek yararlı olabilir. İnternetin bağımlılık haline gelmesini engellemek için neler yapılmalı? İnternetin çocuğun dünyasının vazgeçilmezi olmasını önlemek için; Anne babanın uygun rol modeli olması, Yemek öğünlerinin olabildiğince keyifli zaman dilimleri olarak birlikte geçirilmesi, Çocuğun internet kullanım süresi veşeklinin ebeveynler tarafından kontrol edilmesi, Çocuğun iç dünyasını zenginleştirecek etkinliklere aile olarak birlikte katılnması, Ev içinde çocuğun kendini oyalayabileceği, ilgisini çeken materyal bulundurulması, Kaynak kitap, kütüphane, müze gibi diğer bilgi kaynaklarının da kullanılması, Çocuğa iç denetim kazandırılması, Kaynak sitelerin listesini beraber hazırlayarak internet başında gereğinden çok vakit geçirilmesinin önlenmesi, Sohbet programlarının kullanımının saat sınırına birlikte karar verilmesi, Ev içinde çocukların yaş ve gelişimlerine hitap edecek aile etkinliklerinin yapılması önemlidir. En önemli ilke, internet kullanımının çocuğun faydasına olmasını sağlamak ve doğabilecek sıkıntılardan çocuğu da haberdar ederek, aile içinde bu konuda hem fikir olunabilmesidir.</span></span>