Son dönemde konut piyasasında gözlenen canlanma ve devletin 500 bin konutluk sosyal konut projesine yönelik hazırlıklar, inşaat sektörünün temel malzemelerine olan talebi hızla artırdı. Ancak bu canlanma, beraberinde sektör temsilcilerinin "fırsatçılık" olarak nitelendirdiği yüksek zam dalgasını getirdi. Döviz kurlarında ve enerji maliyetlerinde kayda değer bir artış yaşanmamasına rağmen, temel yapı malzemelerine peş peşe gelen zamlar, sektörde büyük bir şok yarattı.
Demir Fiyatlarında Görülmemiş Artış
İnşaat maliyetlerinin ana kalemini oluşturan demir fiyatları, son günlerde tarihi zirvesini gördü. İstanbul piyasasında bir ton ince demirin fiyatı 30 bin 700 TL’ye fırladı. Üretimin merkezlerinden biri olan Karabük'te bile ton fiyatı 30 bin TL sınırına yaklaştı.
Sektör temsilcileri, bu sert yükselişin mantıklı bir ekonomik gerekçeyle açıklanamayacağını savunuyor. Döviz kurlarının stabil seyrettiği ve ham madde maliyetlerinin değişmediği bir ortamda, fiyat artışlarının “piyasa canlanır canlanmaz” ortaya çıkan yapay maliyet artışları olduğunu iddia ediyor.
Sektör yetkilileri, duruma tepki göstererek, "Döviz yerinde sayarken, üretim maliyetleri sabitken bir anda fiyatların artması normal değil. Bu, sektöre zarar veriyor ve yeni proje yapmayı zor hale getiriyor," açıklamasını yaptı.
Sosyal Konut ve Kentsel Dönüşüm Projeleri Risk Altında
Demirdeki fiyat artışlarının etkisi kısa sürede çimento ve beton gibi diğer temel yapı malzemelerine de yansıdı. Fiyatlardaki bu zincirleme yükselişin en büyük faturasını ise yeni konut alacak vatandaşlar ödeyecek. Müteahhitler, artan maliyetlerin direkt olarak yeni konut fiyatlarına yansıyacağı ve sektörde yavaşlamaya, hatta bazı yeni projelerin ertelenmesine yol açacağı uyarısında bulunuyor.
Özellikle büyük deprem felaketleri sonrası hızlanması beklenen kentsel dönüşüm projeleri ve devletin hedeflediği 500 bin konutluk sosyal konut projeleri, artan girdi maliyetleriyle birlikte ciddi bir risk altına girmiş durumda.
Müteahhitlerden Yeniden Boykot Sinyali
Çimento ve demir üreticilerinin zam planları karşısında inşaat sektörü temsilcileri yeniden birleşme sinyali veriyor. Daha önce de benzer bir süreçte sektörel boykot kararı alan İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) öncülüğünde, müteahhitler tekrar toplu bir duruş sergileme hazırlığında.
Sektör, özellikle deprem bölgesindeki yoğun inşa sürecine rağmen yapılan bu zamların kabul edilemez olduğunu belirterek, piyasalarda adil fiyatlandırma ve rekabetçi dengenin yeniden sağlanması yönündeki taleplerini en yüksek tonda dile getiriyor.