ANADOLU’NUN DOKUNULMAMIŞ HAZİNESİ DÜNYA SAHNESİNDE
Kuzeydoğu Anadolu'nun derin kültürel mirasını, Erzincan ve yakın coğrafyanın kadim el sanatlarını barındıran yöresel adıyla ehram dokuması, uluslararası moda ve sanat başkenti New York'a zarif bir çıkarma yaptı. New York Türkevi'nde, Emine Erdoğan'ın himayesinde gerçekleştirilen "Anadoludakiler: Kapıların Ardındaki Hazineler" sergisi, ehramın geleneksel çizgisini modern tasarım estetiğiyle birleştirerek dünyaya tanıttı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülen "Anadoludakiler Projesi" kapsamında hazırlanan sergi, Anadolu'nun binlerce yıllık zanaat ve kültür birikimini bir araya getirdi. Özellikle Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) koordinasyonuyla Bayburt ve Erzurum’un coğrafi işaret tescilli ürünü olan ehram dokuması, ziyaretçilerden tam not aldı.
Ancak Erzincan'ın adının bu süreçte geçmemesi Erzincanlılar tarafından üzücü bir durum olarak karşılandı. Erzurum ve Bayburt illeri ehram için coğrafi tescil aldı. Oysa ki ehram ya da günümüz söyleyişiyle ihram, Erzincanlı kadınların da yakın zamana kadar vazgeçmediği, kullandığı bir dış kıyafet çeşidiydi. Bu örtünün üretimi dahi ayrı bir sanattı. Ehram yapımı için özel olarak seçilen yünler demir taraklarla taranır, iğlerle eğirilir, dokuma tezgahlarında ehram örgüsüyle ilmek ilmek işlenirdi. Eskiden memleketin her hanımının giydiği ehram şimdilerde yok ancak tamamen tarih de olmadı. Erzincan'ın Üzümlü ilçesinde az da olsa hala ehram giyen hanımları görmek mümkün. Ancak Erzincan'ın ehramı, Erzurum ve Bayburt gibi coğrafi işaret tescili almadığı için gelecek nesillere aktarılamadan unutulma tehlikesi ile karşı karşıya...
Ehramın Dönüşümü: Gelenekten Küresel Markaya Doğru
Yöresel kimliğin en güçlü simgelerinden biri olan ehramdan tasarlanan ürünler, serginin yıldızı oldu. Geleneksel tezgâhlarda sabırla dokunan bu özel kumaştan üretilen kıyafetler, ev tekstili, dekorasyon ve lüks aksesuar ürünleri, dünyanın dört bir yanından gelen davetlilerin beğenisine sunuldu. Ehramın sadeliği ve doğal zarafeti, modern tasarımlarla buluştuğunda küresel pazarda rekabet edebilecek bir potansiyele sahip olduğunu kanıtladı.
Sergide sadece ehram değil, Anadolu'nun zengin mirasını yansıtan 40'a yakın geleneksel kumaş, el yapımı kilimler, telkari ve kazaziye takılar, çini örnekleri ve bakır kaplar gibi çok sayıda eser de yer aldı.
Kapılar Ardındaki Hikâye: Döngüden Ustalığa
Serginin kurgusu, ziyaretçilere Anadolu üretim kültürünün geçmişten bugüne uzanan hikayesini dört ayrı kapı temasıyla aktardı: "Döngü", "Süreklilik", "Dayanışma" ve "Ustalık". Bu temalar üzerinden ilerleyen ziyaretçiler, zanaatın sadece bir üretim faaliyeti değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesi olduğunu deneyimleme fırsatı buldu.
Geleneksel bir dokuma tekniğinin, modern tasarımlarla New York gibi bir merkezde uluslararası alanda tanıtılması, bölgenin kültürel ve turistik potansiyeline yeni bir ivme kazandırması açısından büyük önem taşıyor. "Anadoludakiler" sergisi, Türk el sanatlarını ve yerel dokuma tekniklerini dünyaya tanıtarak, Türkiye'nin kültürel mirasının uluslararası platformdaki görünürlüğüne güçlü bir katkı sağladı ve ehramın markalaşma yolculuğunda tarihi bir adım attı.