Fizik, modern bilimin ve teknolojinin temel taşlarından biri olarak eğitim sisteminde kritik bir yere sahip. Ancak Türkiye’de yapılan yeni bir akademik araştırma, lise düzeyinde fizik öğretiminin bazı başlıklarda ciddi öğrenme güçlükleriyle karşı karşıya olduğunu ortaya koydu. Özellikle tek bir konu başlığı, hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin ortak görüşüyle “en zor” alan olarak öne çıkıyor.
Bu çarpıcı bulgular, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde hazırlanan bir yüksek lisans tezine dayanıyor.
Öğretmen ve Öğrenci Aynı Noktada Buluştu
Araştırma kapsamında Doğu Anadolu’da orta ölçekli bir ilde görev yapan 35 lise fizik öğretmeni ile 96 lise 12. sınıf öğrencisinin görüşleri alındı. Çalışmada sıralı açıklayıcı karma yöntem kullanıldı; önce nicel veriler, ardından nitel veriler analiz edildi.
Elde edilen sonuçlar dikkat çekici:
Hem öğretmenler hem de öğrenciler, lise fizik müfredatında en çok güçlük çekilen konunun “Elektrik ve Manyetizma” olduğu konusunda ortaklaştı.
“Çok Formül, Çok Soyut, Çok Zor”
Öğrencilerin elektrik ve manyetizma konusuna yönelik değerlendirmeleri, bu zorluğun nedenlerine ışık tuttu. Araştırmada öğrencilerin yanıtları doğrultusunda şu temel temalar belirlendi:
-
Konunun soyut olması
-
Birden fazla zor konunun aynı dönemde işlenmesi
-
Fazla formül içermesi ve ezbere dayalı algılanması
-
Karmaşık düşünme gerektirmesi
-
Soru tarzlarının çeşitliliği
-
Konunun uzun olması
-
Uzaktan eğitimin öğrenmeyi zorlaştırması
Bu ifadeler, öğrencilerin fiziksel kavramları zihinsel olarak yapılandırmakta zorlandığını gösteriyor.
Öğrenciler Çözümü de Tarif Etti
Araştırma yalnızca sorunları tespit etmekle kalmadı, öğrencilerin çözüm önerilerini de sistematik biçimde ortaya koydu. Öğrencilerin önerileri şu başlıklarda toplandı:
-
Daha fazla soru çözümü yapılması
-
Konuların detaylı ve mantık temelli anlatılması
-
Derslerin eğlenceli ve ilgi çekici hale getirilmesi
-
Müfredatın hafifletilmesi
-
Sadece sınav odaklı bir öğretimden uzaklaşılması
-
Konuların somutlaştırılarak ve tekrar edilerek işlenmesi
-
Sınıf mevcutlarının azaltılması
Bu öneriler, öğrencilerin pasif değil; sürecin aktif bir paydaşı olduğunu da gösteriyor.
Fizik Neden Zor Algılanıyor? Bilimsel Bir Yanıt
Tezde yer alan bulgular, fizik dersindeki güçlüklerin yalnızca öğrenci kaynaklı olmadığını; konunun doğası, müfredat yoğunluğu ve öğretim süreçleriyle yakından ilişkili olduğunu ortaya koyuyor. Elektrik ve manyetizma gibi soyut ve matematiksel yönü güçlü konular, yeterince somutlaştırılmadığında öğrenme engeline dönüşebiliyor.
Eğitim Politikaları İçin Net Bir Mesaj
Araştırmanın sonuçları, lise fizik öğretiminde özellikle elektrik ve manyetizma konusuna yönelik öğretim stratejilerinin yeniden ele alınması gerektiğini açık biçimde ortaya koyuyor. Öğrenci ve öğretmen görüşlerinin örtüşmesi, sorunun bireysel değil sistematik olduğuna işaret ediyor.
Fiziğin Kalbi Bu Konuda Atıyor
Bilimsel verilerle desteklenen bu çalışma, fizik eğitiminin en kritik kırılma noktalarından birini gözler önüne seriyor. Elektrik ve manyetizma konusu, doğru yöntemler ve pedagojik yaklaşımlar uygulanmadığında, öğrenciler için aşılması güç bir bariyere dönüşebiliyor.
Ancak aynı araştırma gösteriyor ki; doğru düzenlemelerle bu bariyer, bilime açılan güçlü bir kapıya da dönüşebilir.
Kaynak
Üral, Y. (2023). Lise Fizik Öğretiminde Öğrencilerin Güçlük Çektiği Konuların Belirlenmesi ve Çözüm Önerileri.
Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Danışman: Prof. Dr. Paşa Yalçın. Tez No; 767782