Tarihin en çalkantılı dönemlerinden birinde, Fransa Kraliçesi Marie Antoinette’in idamına giden yol sadece siyasi çalkantılarla değil, küçük ama anlam yüklü detaylarla da doluydu. 16 Ekim 1793 sabahı, Place de la Révolution’da giyotine çıkarken, kraliçe merdivenlerde tökezledi ve bir ayakkabısını kaybetti. Şimdi ise o ayakkabı, Fransız tarihinin bu dramatik anına tanıklık eden nadir bir kalıntı olarak Caen Güzel Sanatlar Müzesi’nde sergileniyor.
Devrim sırasında halkın öfkesinin hedefi hâline gelen Marie Antoinette ve eşi Kral XVI. Louis, Versailles Sarayı’ndaki lüks hayatları ve savurgan harcamalarıyla tepkileri üzerine çekmişti. Fransız Devrimi’nin ekonomik ve sosyal baskıları halkı ayaklandırırken, kraliyet ailesinin “pasta yesinler” tavrı, onların sonunu hazırlayan kıvılcım oldu.
Kraliçenin idam sabahı kaybettiği bu zarif, küçük ayakkabı; yalnızca bir aksesuar değil, aynı zamanda bir dönemin ironik son notası. Kimin tarafından oradan alındığı bilinmeyen ayakkabı, adeta o sabah yaşananların sessiz bir tanığı gibi. Bugün, yaklaşık 230 yıl sonra, bu narin obje hâlâ sessizliğini koruyor ama ziyaretçilerine çok şey anlatıyor: bir imparatorluğun çöküşünü, lüksün bedelini ve tarihin acımasız yüzünü.
Caen Güzel Sanatlar Müzesi yetkilileri, eserin önemine dikkat çekiyor: “Bu ayakkabı, yalnızca Marie Antoinette’in değil, Fransız monarşisinin de sembolik bir son adımıdır.”
Görkemli ihtişamıyla yıkılan bir rejimin sembolü hâline gelen bu küçük ayakkabı, tarihseverler için sadece bir müze vitrini değil; geçmişe açılan, ince ama derin bir kapıdır. Ve belki de en dokunaklı yanı, ayakkabının kraliçeden önce kaybolmuş olmasıdır. Tıpkı iktidarları gibi...