Peru'nun Apurímac Bölgesi’nde, Abancay şehrinin yaklaşık 47 kilometre doğusunda yer alan Sayhuite Arkeolojik Alanı, suyla ilgili dini ibadetlerin ve mühendislik deneylerinin merkezinde yer alıyor. Bu antik alan, İnka halkının suya duyduğu saygıyı ve ileri düzeydeki teknik bilgisini gözler önüne seriyor.
Alanının en dikkat çekici unsuru olan Sayhuite Taşı, yaklaşık iki metre uzunluğunda ve dört metre genişliğinde dev bir granit blok. Üst yüzeyine oyulmuş 200’den fazla hayvan figürü, teras, gölet, tünel ve sulama kanalı, taşın bir hidrolik model olarak tasarlandığını düşündürüyor. Kedigillerden sürüngenlere, kurbağalardan deniz canlılarına kadar çok çeşitli figürler, bölgesel ekosistemleri simgeliyor. Bu figürler sayesinde araştırmacılar, taşın sadece dini bir anıt değil, aynı zamanda su mühendisliği eğitiminde kullanılan bir model olduğunu ileri sürüyor.
Sayhuite Taşı'nın bulunduğu Concacha Tepesi, doğal bir oluşum olmaması nedeniyle kayanın buraya taşındığı düşünülüyor. Taşın yüzeyinde görülen çentikler, su veya sıvı cıva gibi maddelerin yönlendirilmesini sağlamak üzere yapılmış olabilir. Bazı bilim insanları, kayanın zaman içinde defalarca yeniden şekillendirildiğini ve üzerine yeni su yolları eklendiğini belirtiyor.
Sayhuite Taşı’nın tam amacı hâlâ netlik kazanmamış olsa da, hem dini ritüellerin hem de teknik deneylerin birleştiği çok yönlü bir anıt olarak kabul ediliyor. İnka uygarlığının suya verdiği önem ve teknik yetkinliği, bu etkileyici taş aracılığıyla günümüze kadar ulaşıyor.