Engelli vatandaşların yaşadığı bürokratik çıkmaz yalnızca noterlerde ya da mahkemelerde değil, yerli otomobil TOGG’un satış sürecinde de kendini gösteriyor.
Yüzde 95 engelli anneannesi adına araç almak isteyen aynı vatandaş, bu kez TOGG’un ÖTV muafiyetli başvuru sürecinde akıl almaz bir prosedür zinciriyle karşılaştı.
“Başvurduk, Form Gönderdik, Sessizlik...”
Vatandaş, Erzurum bayisi üzerinden TOGG’un resmi internet sitesinde yer alan ÖTV muafiyet formunu iki kez doldurduğunu ve gerekli belgeleri yüklediğini belirtiyor.
Başvuru sonrası yalnızca otomatik bir e-posta yanıtı geldi:
“Değerlendirme yapılacak, sizinle iletişime geçilecektir.”
Ancak haftalarca hiçbir geri dönüş yapılmadı.
Vatandaş, sürecin ciddiyetsizliğine dikkat çekerek TOGG’a şu mesajla şikayet formu gönderdi:
“Merhaba, teknolojiyi seven bir birey olarak başarınızı tebrik ediyorum. Fakat ÖTV muafiyetli araç satın alma sürecinizde finansman ve iletişim politikalarınız büyük hayal kırıklığı yaratıyor. T10X V2 veya T10F uzun menzil almak isterken fiyat tavanını yükselttiniz, bu zam muafiyetli araç alım sınırını aştığı için aracı alamaz olduk. V1 almak istedik finansman hakkı yok dediniz. Yerli bir markanın, kendi vatandaşına böyle zorluk çıkarması anlaşılır gibi değil.”
“Vekaletnameyle Tanımadığım İnsanlara Yetki Vermemi İstiyorlar!”
Uzun süren sessizliğin ardından TOGG’dan gelen yanıt, bekleneni karşılamadı.
Şirketin gönderdiği e-postada şu ifadeler yer aldı:
“ÖTV muafiyeti başvurunuz ön değerlendirme aşamasında uygun bulunmuştur.
Sonraki aşamalarda, sizden talep edilecek ek belgelerin asıllarını tarafımıza iletmeniz gerekmektedir.
Resmi incelemeler doğrultusunda nihai uygunluk durumu belirlenecektir.”
E-postaya ayrıca bir vekaletname örneği de eklenmişti.
Ancak bu vekaletnamede, vatandaşın daha önce hiç tanımadığı kişilerin isimleri ve TC kimlik numaraları yer alıyordu.
Gelen mailde: "
ÖTV muafiyeti başvurunuz, ön değerlendirme aşamasında uygun bulunmuştur.
Sonraki aşamalarda, sizden talep edilecek ek belgelerin asıllarını tarafımıza iletmeniz gerekmektedir. Resmi incelemeler doğrultusunda nihai uygunluk durumu belirlenecektir.
Togg Care Kullanıcı İlgi Merkezimiz, sürecin her aşamasında size destek olmaya devam edecektir." deniliyor.
“Sonraki aşamalarda benden talep edileceği belirtilen iki evrak maile eklenmişti. Evraklardan birisi noter onaylı genel vekaletname örneği! İsimlerini bile bilmediğim kişilere, genel vekalet verip noterden belge düzenlememi ve daha uygunluk aşamasında şirkete göndermemi istiyorlar! Uygun olup olmadığımız bile belirlenmemişken ne diye vekaletname vereyim? Dolandırıcılığın bu kadar arttığı bir dönemde, kim belgede adı geçen neredeyse 50 kişilik insan grubuna noter huzurunda vekalet verir? Nihai uygunluk (!) için illa vekaletname mi vermemiz gerekiyor? Bu ön işlem için vekaletname vermek de nedir? Türkiye'de bu vekaletname verme yüzünden ne problemler yaşayan insanlar var. Tanımadığım bir değil bir dizi insana vekalet vermem talep ediliyor. Böyle bir şeyi nasıl kabul edebilirim? "Nihai uygunluk" dedikleri kontrol, vekaletnamesiz olmuyor mu?”
Vatandaş, bu şartların hem güvenlik açısından riskli hem de engelli bireyler için imkânsız bir bürokratik engel olduğunu vurguladı.
Finansman Politikası da Tartışmalı: “Yerli Aracı Yabancıdan Ulaşılmaz Hale Getirdiler”
TOGG’un ÖTV muafiyetli satış sürecinde, yalnızca üst modellerde finansman desteği verilmesi de tepkilerin odağında.
Vatandaş, süreci şöyle özetliyor:
“V2 uzun menzil almak istedik, fiyat tavanı 2 milyon 290 bin lirayı geçti, alamadık. V1 uzun menzil alalım dedik, bu kez finansman hakkı yok dediler. Sıfır faiz araç finansmanı kullanmak bizim hakkımız değil mi? Madem V1 satıyorsunuz, neden vatandaşa destek tanımıyorsunuz? Yerli otomobilimiz olmuş, ama erişilebilir değil.”
Bir Hak, İki Duvar: Kamu Bürokrasisi ve Kurumsal Prosedür
Noter işlemlerinden TOGG başvurusuna kadar geçen süreç, aynı sorunu işaret ediyor:
Engelli bireye verilen hak, uygulamada kullanılamıyor.
Bir yanda “ücretli şoför” zorunluluğu, diğer yanda “tanımadığın kişilere vekalet ver” talebi...
Sonuçta ortaya çıkan tablo, engelli bireyin ulaşım hakkını korumak yerine, ona yeni duvarlar ören bir sistem haline geliyor.
“Hak veriliyor ama kullanılmasına izin yok. Kanun da özel sektör de aynı hatayı yapıyor: Gerçek hayatı görmüyorlar.”
Kâğıt Üstünde Hak, Gerçekte Engel
Hem noter süreci hem TOGG örneği, Türkiye’de engelli araç haklarının gerçek anlamda erişilebilir olmadığını bir kez daha ortaya koydu.
Vatandaşlar, suistimalleri önlemek kadar, gerçek mağduriyetleri gözeten istisnai düzenlemeler yapılması gerektiğini söylüyor.
“Ben anneannemin tek bakıcısıyım. Hem kanun hem kurumlar, bana ‘hakkı kulanamazsın’ diyor. Bu durum da engelliye hak vermek değil, onu zorlukla baş başa bırakmak oluyor.”