Lut Gölü yakınlarındaki Kumran Mağaraları’nda 1946-1947 yıllarında keşfedilen ve kutsal metinler arasında en eski yazılı belgelerden sayılan Lut Gölü Parşömenleri hakkında çarpıcı bir keşif yapıldı. Yapay zekâ destekli yeni bir araştırma, bu tarihi belgelerin önceki tahminlerden 50 ila 150 yıl daha eski olabileceğini gösterdi.
Groningen Üniversitesi’nden araştırmacıların yürüttüğü çalışmada, radyokarbon tarihleme yöntemi ile yapay zekâya dayalı el yazısı analizleri birleştirildi. Bulgular, özellikle parşömenlerin yazım tarihine dair şimdiye kadar kabul edilen kronolojinin yeniden değerlendirilmesini gündeme getiriyor.
Parşömenler; İbranice, Aramice ve Yunanca dillerinde yazılmış metinler içeriyor. Dini içeriklerin yanı sıra hukuk belgeleri ve takvimler de bulunan bu metinlerin M.Ö. 3. yüzyıl ile M.S. 2. yüzyıl arasına tarihlendiği düşünülüyordu. Ancak yeni bulgular, bu aralığın daha da geriye çekilebileceğini ortaya koydu.
Bu gelişme, sadece metinlerin tarihsel değerini değil, aynı zamanda dönemin dini, kültürel ve sosyal yapısına dair anlayışımızı da derinleştirme potansiyeli taşıyor. Yapay zekânın arkeolojik araştırmalarda nasıl devrim yaratabileceğinin de somut bir örneği olarak öne çıkıyor.
