Meksika'nın güneyindeki Oaxaca eyaletinde yapılan bir hava lazer taraması, 600 yıl önce kurulmuş olan önemli bir Zapotek şehrinin kalıntılarını gün yüzüne çıkardı. Lidar adı verilen teknoloji, bir uçaktan gönderilen milyonlarca lazer darbesi ile ışığın geri dönüş süresini ölçerek, arazinin detaylı haritasını çıkarıyor. 2022 yılında yapılan bu araştırma, Guiengola adlı 15. yüzyıl şehrinin haritalandırılması amacıyla kullanıldı.
Guiengola, Zapoteklerin Tehuantepec Kıstağı’na göç ettikten sonra 14. ve 15. yüzyıllarda kurdukları önemli şehirlerden biriydi. Ancak daha önce yapılan kazılar sınırlı verilere sahipti. Lidar taramaları, şehir hakkında bilinmeyen birçok yeni detayı ortaya çıkardı. Araştırmalara göre, Guiengola 360 hektarlık bir alana yayılıyor ve yaklaşık 1.100 bina, 4 kilometrelik surlar ve iç yollarla çevrili. Şehir, tapınaklar, oyun sahaları ve toplumsal alanlarla düzenli bir yerleşim planına sahipti.
Yeni elde edilen bilgilere göre, şehir elitler ve halk için ayrılmış farklı mahalleler içeriyor. Ayrıca, şehri yöneten yönetim kompleksi, doğudan batıya 45 metre, kuzeyden güneye ise 50 metre boyutlarında bulunuyor. Bu yapının, şehri yönetenlerin konutu olabileceği düşünülüyor.
Araştırmalar, Guiengola’nın yaklaşık 1.350 ile 1.500 yılları arasında aktif olduğunu ve 1521’de Avrupalıların bölgeye gelmesinden önce terk edildiğini belirtiyor. Şehirdeki zirve döneminde binlerce kişinin yaşadığı tahmin ediliyor. Ayrıca, 1497’de Aztekler tarafından gerçekleştirilen bir saldırıya karşı Zapoteklerin zafer kazanması, bu döneme ait önemli bir bilgi olarak kaydedildi.
Lidar taramaları, bölgedeki savaşın izlerini de ortaya koydu. Şehirdeki kazılar sırasında, savaş sırasında kullanılan çakıl taşları gibi mühimmat kalıntılarına rastlandı. Bu bulgular, Guiengola'nın geçmişindeki çatışmaları gözler önüne seriyor.
Bu keşif, Meksika'nın eski medeniyetleri hakkında yeni bilgiler sunmakla kalmıyor, aynı zamanda lidar teknolojisinin arkeolojik araştırmalardaki gücünü de bir kez daha kanıtlıyor.
