KÜLTÜR-SANAT

Çölün Kalbinde Firavun’un İmzası: Ürdün’de III. Ramses’e Ait Yazıt Ortaya Çıktı

Ürdün’ün Wadi Rum çölünde, Mısır Firavunu III. Ramses’in adını taşıyan 3.200 yıllık yazıt keşfedildi.

Abone Ol

Ürdün’ün güneyinde yer alan Wadi Rum koruma alanında, Antik Mısır'ın en önemli firavunlarından biri olan III. Ramses’e ait olduğu belirlenen tarihi bir yazıt, bilimsel olarak ilk kez belgelendi. Ürdün Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı'nın kamuoyuna duyurduğu keşif, hem arkeoloji dünyasında hem de bölgesel tarih açısından büyük yankı uyandırdı.

MÖ yaklaşık 1184-1153 yılları arasında hüküm süren III. Ramses, Doğu Akdeniz’in çalkantılı dönemlerinde Mısır’ı koruyan son büyük firavunlardan biri olarak biliniyor. "Deniz Kavimleri" olarak adlandırılan istilacılara karşı kazandığı zaferle tanınan III. Ramses’in adının yer aldığı bu yazıt, onun Mezopotamya ve Levant bölgesine yönelik seferlerinin somut kanıtlarından biri olarak değerlendiriliyor.

Bu yazıtın Ürdün’de bulunan ilk sabit kraliyet Mısır yazıtı olduğunu vurguluyor:
Daha önce benzer bir yazıt kuzey Ürdün’de bulunmuştu ancak o taşınabilir bir örnekti. Bu kez karşımızda yerinden oynatılamayan, dağ oluşumuna ait bir kaya üzerine oyulmuş gerçek bir firavun izleri var.

Yazıtta, firavunun geleneksel unvanı olan “Sa-Re” (Re’nin Oğlu) ifadesinin yer alıyor, III. Ramses’in bu bölgeden geçerken ordusunun bu yazıtı kazıdığına dikkat çekti. Ayrıca, benzer bir yazıtın Suudi Arabistan'ın kuzeybatısındaki Tayma bölgesinde de bulundu.

Yazıtın bulunduğu bölgede herhangi bir başka arkeolojik eser henüz gün yüzüne çıkarılmadı. Ancak araştırmalar sürüyor. Al-Manaser, bu keşfin III. Ramses’in bölgedeki askeri ve ticari stratejilerini anlamada önemli bir anahtar olabileceğini ifade ediliyor.

Wadi Rum’un kurak topraklarında kayaya kazınan bu antik imza, zamanın ötesinden bugüne ulaşan bir mesaj niteliğinde. Firavun III. Ramses’in izleri, sadece Mısır'da değil, Ürdün çöllerinde de varlığını sürdürüyor.