Yaz aylarında doğanın en tanıdık seslerinden biri olan cırcır böcekleri, sadece hoş bir fon müziği sunmakla kalmıyor, aynı zamanda çevremizdeki hava sıcaklığı hakkında da bize ipuçları veriyor. Bilim insanlarının uzun yıllardır gözlemlediği ilginç bir doğa yasası, bu minik canlıların ötüş sıklığı ile hava sıcaklığı arasında doğrudan bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor.
Peki bunu nasıl anlayabiliriz?
Cırcır böceklerinin ötüşü, onların vücut sıcaklığına bağlı olarak değişiyor. Hava ısındıkça bu böcekler daha sık öterken, serin havalarda ötüşleri seyrekleşiyor. Bu ilişki o kadar düzenli ki, böceklerin ötme sayısıyla sıcaklığı hesaplamak bile mümkün.
İşte uygulaması oldukça kolay yöntem:
-
Öncelikle bir cırcır böceğinin 25 saniye boyunca kaç kere öttüğünü sayın.
-
Bu sayıyı 3'e bölün.
-
Çıkan sonuca 4 ekleyin.
Elde ettiğiniz sayı, yaklaşık olarak bulunduğunuz ortamın Santigrat cinsinden sıcaklığını verir.
Örneğin, 25 saniyede 45 kez öten bir cırcır böceği duydunuz diyelim:
-
45 ÷ 3 = 15
-
15 + 4 = 19
Yani ortamın sıcaklığı yaklaşık 19°C!
Bu pratik yöntem, ilk kez 19. yüzyılda Amerikalı fizikçi Amos Dolbear tarafından keşfedildi ve bugün hâlâ “Dolbear Yasası” olarak biliniyor. Tabii bu yöntemin yüzde yüz bilimsel bir hassasiyet sunmadığını, ama eğlenceli ve şaşırtıcı derecede doğru tahminler yapabildiğini de hatırlatmakta fayda var.
Doğada yürüyüş yaparken ya da yaz akşamlarında balkonda otururken, bu küçük dostların sesine kulak verin. Kim bilir, belki doğanın bu melodik dili size termometreden daha keyifli bilgiler sunar!





