Yüksek Mahkemeden Engelli Vatandaşları Sevindiren Karar
Danıştay, engelli vatandaşların Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyetiyle aldıkları araçların satışına getirilen 10 yıllık bekleme şartı hakkındaki kritik düzenlemenin yürütmesini durdurma kararı aldı. Bu karar, özellikle düzenleme öncesinde araç alıp, yeni süreye tabi tutulan binlerce engelli vatandaşı yakından ilgilendiriyor.
Türkiye Sakatlar Derneği'nin verdiği bilgiye göre, Yüksek Mahkeme 27 Aralık 2024 tarihi öncesinde alınan engelli araçlarına uygulanan 10 yıl bekleme süresini durdurdu. Danıştay 7. Dairesi'nin 2025-400 sayılı kararı, söz konusu düzenlemenin kazanılmış hakları ihlal ettiği ve hukuka aykırı olduğu gerekçesine dayandırıldı.
Düzenleme İstismar Gerekçesiyle Gelmişti
Devlet, ÖTV muafiyetinin istismar edilmesi üzerine 2025 yılında bir düzenlemeye giderek, muafiyetli araçların satış süresini 5 yıldan 10 yıla çıkarmıştı. Verilere göre, 2024 yılında satılan araçların %30'dan fazlasının engelli aracı kapsamında alınması, bu hakkın suistimal edildiği yorumlarına neden olmuştu.
Yeni düzenleme, geçmişe dönük olarak uygulanmak istenmiş ve bu durum, aracını 5 yıl dolduktan sonra satmış veya satmayı planlayan engelli bireylerin yeni araç alım hakkını kaybetmesine neden olmuştu.
Danıştay: "Hukuki İsabet Yok, Telafisi Güç Zarar Var"
Dava dilekçelerinde, kanun değişikliğinden önce araç almaya hak kazanan kişilerin kazanılmış haklarının ihlal edildiği savunulmuştu.
Danıştay, yaptığı değerlendirmede, 10 yıllık sürenin geçmişe yönelik olarak uygulanacak şekilde yürürlüğe konulmasının hukuki olarak yerinde olmadığı sonucuna vardı. Yüksek Mahkeme, önceki düzenlemenin (5 yıl) yürürlükte olduğu dönemde araç alıp satan kişilerin yeni düzenlemedeki on yıllık süreye tabi tutulmasında hukuki isabet bulunmadığını net bir şekilde belirtti.
Mahkeme kararında ayrıca, bu durumun engelli bireylerin araçsız kalmasına neden olarak topluma aktif katılımlarına engel olabileceği ve telafisi güç veya imkansız zararlara yol açabileceği vurgulandı.
"İstisnaya ilişkin önceki düzenlemenin yürürlükte olduğu dönemde iktisap edilerek yine bu dönem içinde elden çıkarılan engelli araçlarının, yeni düzenlemede öngörülen on yıllık süreye tabi tutulmalarında hukuki isabet bulunmamaktadır."
Bu kararla birlikte, 15 Ocak 2025 tarihli Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği'nin 10. maddesinin ilgili paragrafının yürütmesi durdurulmuş oldu.
Yürürlükte Kalan Diğer Şartlar
Danıştay, 10 yıllık sürenin yürütmesini durdururken, düzenlemenin diğer hükümlerini iptal etmedi. Bu nedenle engelli araçları için getirilen diğer önemli şartlar yürürlükte kalmaya devam ediyor:
-
Fiyat Sınırı: 2025 yılı için ÖTV muafiyetli alınabilecek araçların fiyatı vergiler dahil 2 milyon 290 bin 200 TL ile sınırlandırılmıştır.
-
Yerlilik Oranı: Muafiyetten yararlanılacak araçların en az yüzde 40 oranında yerli üretim katkısına sahip olması gerekiyor.
-
Kullanım Kısıtlaması: İstismarı önlemek amacıyla, engel oranı %90 ve üzeri olan kişilerin araçlarını 1 Ocak 2023 itibarıyla yalnızca birinci derece akrabaları kullanabilmektedir.
Danıştay'ın bu kararı ile, 10 yıllık bekleme süresinin uygulanıp uygulanmayacağı konusundaki belirsizlik geçici olarak ortadan kalkmış oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın bu karara itiraz hakkı bulunuyor.
