Nüfus cüzdanınızda yazan "Doğum Yeri" ibaresi, sadece coğrafi bir konumu değil, binlerce yıllık bir mirası işaret ediyor olabilir. Hiç düşündünüz mü; dedeleriniz bu topraklara nereden geldi? Erzincan’ın sarp dağlarına, bereketli ovalarına yerleşen atalarınız kimlerdi? Anadolu’yu Türkleştiren Oğuz Boyları, rastgele dağılmadı; her boy, bir plan dahilinde, kimi zaman kılıç hakkıyla kimi zaman devlet aklıyla şehirlere mührünü vurdu. Selçuklu’yu kuran irade de, Osmanlı’yı cihan devleti yapan kudret de bugün Erzincan’ın köylerinde, mezralarında ve yer isimlerinde saklı. İşte ilçe ilçe, köy köy atalarımızın izleri...
Oğuz’un Torunları Erzincan’da Buluştu
Tarihsel kaynaklar ve yapılan son araştırmalar, 84 milyonluk Türkiye nüfusunun kökenlerini Oğuz Han’ın 24 boyuna dayandırıyor. Bu büyük göç dalgasında stratejik bir kilit noktası olan Erzincan; Kayı, Kınık, Bayındır ve Kargın gibi devlet kuran, tarih yazan boyların en önemli yurtlarından biri oldu.
1. KAYI BOYU: Refahiye’de Osmanlı’nın İzi
Güç ve kudretin sembolü olan, Osmanlı İmparatorluğu’nun kurucu hanedanının mensup olduğu Kayı Boyu, Erzincan’da en net iz bırakan topluluklardan birisi. Tarihsel kayıtlara göre Kayılar, Refahiye ilçesini kendilerine yurt edinmişler. Özellikle Refahiye’ye bağlı Akarsu Köyü ve çevresi, Kayı boyunun ismini ve mirasını bugüne kadar taşımış. Bu bölgedeki ailelerin kökleri, dünyaya hükmeden o büyük çınarın dallarına uzanıyor.
2. KARGIN BOYU: Tercan Ovası’nın Sahipleri
Oğuzların "bol ve doyurucu aş" anlamına gelen, misafirperverlikleri ve savaşçılıklarıyla bilinen Kargın (Karkin) boyu, Erzincan tarihinde derin izlere sahip. Yapılan araştırmalar, Kargın boyunun özellikle Tercan ve çevresinde yoğunlaştığını gösteriyor. Dede Korkut hikayelerinde de adı geçen bu boy, Tercan’ın bereketli topraklarını işleyerek bölgeyi kalkındırmış ve günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.
3. KINIK BOYU: Kemah’ta Selçuklu Mührü
Anadolu’nun kapılarını Türklere açan Büyük Selçuklu Devleti’nin kurucusu Kınık Boyu, Erzincan’ın batı kanadında, özellikle Kemah bölgesinde hakimiyet kurmuştur. Tarihte Mengücekliler gibi beyliklere başkentlik yapan Kemah, Kınık boyunun "aziz ve değerli" anlamına gelen karakterini yansıtan en önemli merkezlerden biri... Bölgedeki yerel anlatılar ve eski yerleşim adları, Kınıkların bu coğrafyadaki köklü geçmişini doğruluyor.
4. BAYINDIR BOYU: Doğunun Bekçileri
Akkoyunlu Devleti’ni kurarak Doğu Anadolu’da büyük bir medeniyet inşa eden Bayındır Boyu, Erzincan’ın genetik haritasında önemli bir yer tutar. "Her daim nimet içinde olan" anlamına gelen Bayındırlar, Erzincan ile çevre iller arasındaki geçiş güzergahlarını tutmuş, özellikle Tercan ve Otlukbeli hattında varlık göstermişlerdir. Tarihi kaynaklar, bu boyun bölgedeki yaylak ve kışlak kültürünün temelini attığını gösteriyor.
Erzincan; Kayı’nın kudretini, Kınık’ın asaletini, Kargın’ın bereketini ve Bayındır’ın zenginliğini harmanlayan bir Türk yurdu... Bu topraklar, atalarımızın kılıç kuşandığı, göç ettiği, yerleştiği eski bir ağacın dalları gibi. Bir köy adı, bir mezra adı, hatta bir mahalle adının içine saklanmış bir tarih var. Her boy, Oğuz Han’dan gelen geniş soy ağacının bir parçası olarak Anadolu’ya adım atmış, zaman içinde birbirine karışmış, Osmanlı ve Selçuklu devletleri ile büyük imparatorluklara dönüşmüş.