Geceleri fark edilmeden yaşanan solunum durmaları, sabahları yorgun kalkmanın ardındaki en ciddi nedenlerden biri olabilir. Uyku apnesi olarak adlandırılan bu durum, sadece yaşam kalitesini değil, yaşam süresini de tehdit ediyor. Sağlık uzmanları, özellikle horlama, gün içi uyuklama ve sabah baş ağrısı gibi belirtiler yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden bir uzmana başvurması gerektiğini belirtiyor. Uyku apnesi, tedavi edilmediğinde kalp krizi, yüksek tansiyon ve diyabet gibi ölümcül hastalıkların habercisi olabiliyor.
Nefes Duruyor, Vücut Alarm Veriyor
Uyku apnesi, uyku sırasında üst solunum yollarının tıkanması ya da beyinden gelen solunum komutlarının kesilmesiyle ortaya çıkıyor. Solunumun saniyeler boyunca durması, kandaki oksijen seviyesini düşürürken, beyin bu duruma müdahale ederek kişiyi uyanmaya zorluyor. Bu uyanışlar gece boyunca defalarca tekrar ediyor ve kişi fark etmese bile dinlenmemiş olarak uyanıyor. En yaygın formu olan obstrüktif uyku apnesi, genellikle aşırı kilo, geniz eti veya çene yapısındaki bozukluklar gibi fiziksel etkenlerden kaynaklanıyor. Ayrıca, yaşlanma, sigara ve alkol kullanımı da riski artırıyor.
Her Horlama Masum Değil
Uyku apnesinin belirtileri arasında şunlar yer alıyor: Yüksek sesle horlama, Uykuda nefesin durması, Sabahları ağız kuruluğu, Gün içinde dikkat dağınıklığı ve uyuklama, Gece sık idrara çıkma, Ruh hali değişiklikleri ve sinirlilik. Bu belirtiler göz ardı edilmemeli. Uyku apnesi olan kişiler genellikle uykuda nefeslerinin durduğunu fark etmezler; bu durumu çoğunlukla yanlarında uyuyan kişiler gözlemler.
Kesin Tanı Uyku Testiyle Konuluyor
Tanı için en etkili yöntem, bir gece boyunca yapılan polisomnografi testidir. Uyku laboratuvarında ya da evde yapılabilen bu testle, kişinin uyku sırasındaki beyin dalgaları, solunumu, kalp ritmi ve kas hareketleri izleniyor. Solunum durmalarının sıklığına göre hastalığın şiddeti belirleniyor.
Tedavi Hayat Kurtarır
Uyku apnesinde en yaygın tedavi yöntemi CPAP cihazı kullanımıdır. Bu cihaz, maske aracılığıyla hastaya pozitif hava basıncı uygulayarak solunum yollarını açık tutar. Bunun yanı sıra, yaşam tarzı değişiklikleri de büyük önem taşıyor: Kilo kontrolü, Alkol ve sigaranın bırakılması, Yan yatma pozisyonunun tercih edilmesi, Uyku hijyenine dikkat edilmesi. Bazı hastalarda çene yapısını destekleyen ağız içi aparatlar da kullanılabilir. Cerrahi müdahaleler ise genellikle son çare olarak düşünülür ve solunum yolunu daraltan dokuların çıkarılması şeklinde uygulanır.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen uyku apnesi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir: Kalp ritim bozuklukları, Kalp krizi ve inme riski, Yüksek tansiyon, İnsülin direnci ve tip 2 diyabet, Gündüz uyuklamaları nedeniyle trafik ve iş kazaları.
Uzmanlar, bu belirtileri yaşayan kişilerin zaman kaybetmeden bir göğüs hastalıkları veya kulak burun boğaz uzmanına başvurması gerektiğini vurguluyor.