Günlük hayatınızda herhangi bir neden yokken kalbiniz aniden hızlı atmaya mı başlıyor? Bu durum "taşikardi" adı verilen ve kalp hızının normalin üzerine çıkmasıyla oluşan bir ritim bozukluğuna işaret ediyor olabilir.
Taşikardi Nedir?
Yetişkin bir bireyin kalbi istirahat halindeyken dakikada 60 ila 100 kez atar. Ancak bu sayı 100’ün üzerine çıktığında ve bu durum dinlenme halinde bile devam ediyorsa, bu durum tıbben taşikardi olarak tanımlanır. Kalbin üst (atriyum) veya alt (ventrikül) odacıklarından ya da iletim sistemindeki bozukluklardan kaynaklanabilir. Korku, egzersiz, stres veya enfeksiyon gibi geçici durumlarda ortaya çıkan taşikardi genellikle zararsızdır. Ancak bazı taşikardi türleri, kalbin yeterli kan pompalayamamasına yol açarak ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Taşikardi Türleri Nelerdir?
Taşikardi birkaç farklı şekilde görülür. En yaygın türleri şunlardır:
Sinüs Taşikardisi:
Kalbin doğal ritim merkezinden kaynaklanır. Genellikle ateş, kansızlık, tiroit bozuklukları veya egzersiz sonrası oluşur.
Supraventriküler Taşikardi (SVT):
Kalbin kulakçıklarından kaynaklanır. Aniden başlar ve genellikle aynı şekilde sona erer. Nabız hızla 150-250 aralığına çıkar.
Atriyal Fibrilasyon (AF):
Kulakçıklarda hızlı ve düzensiz elektriksel sinyaller görülür. En sık inme riskiyle ilişkilidir.
Ventriküler Taşikardi (VT):
Kalbin karıncıklarından kaynaklanır. Genellikle kalp hastalıklarına bağlıdır ve acil müdahale gerektirebilir.
Ventriküler Fibrilasyon (VF):
Kalp ritmi tamamen bozulur, bu durum yaşamı tehdit eder ve ani ölümle sonuçlanabilir.
Nedenleri Neler Olabilir?
Taşikardiye yol açan nedenler çok çeşitlidir:
Fizyolojik Etkenler:
Egzersiz, korku, stres, yüksek ateş, aşırı kafein tüketimi Kalp Hastalıkları: Kalp krizi, kalp yetmezliği, ritim bozuklukları
Elektrolit Bozuklukları:
Potasyum, magnezyum ya da kalsiyum eksiklikleri
Hormonal Sorunlar:
Hipertiroidi, adrenal tümörler
Psikolojik Durumlar:
Panik ataklar, anksiyete bozuklukları
Solunum Problemleri:
Anemi, oksijen eksikliği veya akciğer embolisi
Taşikardi Belirtileri Nelerdir?
En belirgin semptom çarpıntıdır. Kalp atışlarınız hızlandığında göğsünüzde güçlü, hızlı ve zaman zaman düzensiz atımlar hissedebilirsiniz.
Bununla birlikte:
Baş dönmesi
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Halsizlik
Bayılma hissi
Nadiren bilinç kaybı gibi belirtiler de görülebilir.
Özellikle istirahat halindeyken çarpıntı hissediyorsanız, bu durumu göz ardı etmemeniz gerekir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Hekim, öncelikle detaylı bir öykü alarak çarpıntının ne zaman başladığını, ne kadar sürdüğünü ve hangi koşullarda ortaya çıktığını sorgular. Tanı koymak için ise genellikle EKG (elektrokardiyografi) ilk adımdır.
Ritim bozukluğu kısa sürüyorsa ve EKG’ye yakalanamıyorsa, Holter cihazı ile 24-48 saatlik kalp takibi yapılabilir. Gerekli durumlarda efor testi, kalp ultrasonu (ekokardiyografi) ve elektrofizyolojik çalışmalar da tanı sürecine dahil edilir.
Taşikardi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi, taşikardinin türüne ve altında yatan nedene göre şekillenir:
Vagal manevralar:
Özellikle SVT’de nefes tutma veya soğuk suyla yüzü yıkama gibi basit yöntemlerle kalp ritmi normale döndürülebilir.
İlaç Tedavisi:
Ritim düzenleyici ilaçlar ve bazı durumlarda kan sulandırıcılar verilebilir.
Kateter Ablasyon:
İlaçla kontrol edilemeyen taşikardilerde, ritim bozukluğuna neden olan odak yakılarak tedavi sağlanır.
ICD (Implantabl Kardiyoverter Defibrilatör):
Ani kalp durmasını önlemek için kalp içine yerleştirilen cihazlar kullanılır.
Kalp Atışlarınızı Hafife Almayın
Taşikardi, kimi zaman zararsız olsa da bazı durumlarda ciddi kalp problemlerinin habercisi olabilir. Sık tekrar eden çarpıntılar, baş dönmesi, bayılma hissi gibi belirtiler yaşıyorsanız vakit kaybetmeden bir kardiyoloji uzmanına başvurun.