3 Mart Dünya Yaban Hayatı Günü yaklaşırken, doğanın nadir ve gizemli canlılarından biri olan çizgili sırtlan yeniden gündemde. Çoğu kişinin varlığından haberdar bile olmadığı bu gece avcısı, Türkiye’de hâlâ belirli bölgelerde yaşıyor. Peki bu gizemli yaratıkları nerelerde görebiliriz ve onları diğerlerinden ayıran özellikler neler?
Türkiye’de Nerelerde Yaşar?
Çizgili sırtlanlar; Akdeniz, Ege, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde doğal yaşamlarını sürdürüyor. Marmara ve İç Anadolu’da da bazı bölgelerde gözlemlenebiliyorlar. Genellikle çalı ve ormanlık alanlara sahip kurak iklimler, dağlık coğrafyalar ve yoğun otlaklı açık araziler onların tercih ettiği yaşam alanları arasında.
Onları Nasıl Tanırsınız?
Çizgili sırtlanlar, üzerlerinde taşıdıkları siyah şeritli kirli sarı-beyaz tüyleriyle oldukça dikkat çekici. Ense bölgesinden başlayarak sırt boyunca uzanan siyah uçlu dik yeleleri, heyecan veya tehdit anında kabarır ve onları olduğundan çok daha büyük gösterir. Ortalama 65-80 cm yüksekliğe ve 25-45 kg ağırlığa sahip olsalar da, bazı bireyler 1 metreyi aşabilir.
Göründüğü Gibi Değil: Köpeğe Değil Kediye Yakın!
Halk arasında köpeğe benzediği sanılsa da genetik olarak kedilerle daha yakın akrabadır. Büyük ve sivri kulakları, iri kafası ve güçlü çene yapısıyla avlarını kolaylıkla tanır ve tüketir.
Nelerle Beslenirler?
Çizgili sırtlanlar hem etçil hem otçul canlılardır. Diğer yırtıcıların avlarından arta kalanları tüketmenin yanı sıra, böcekler, küçük memeliler, kavun, karpuz, üzüm ve sebzelerle de beslenebilirler. Bu yönleriyle doğada “temizleyici” bir görev de üstlenirler.
İlginç Davranışları Neler?
Genellikle yalnız dolaşmayı seven çizgili sırtlanlar, üreme dönemlerinde ya da yuva bölgelerinde küçük gruplar halinde sosyalleşir. Göç etmezler; bu da yaşadıkları habitatların korunmasını daha da önemli kılar. Ortalama 15 yıl yaşarlar.
Nesli Tehlike Altında: Neden Önemli?
Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) verilerine göre çizgili sırtlanlar, “Tehdide Yakın” kategorisinde yer alıyor. Bu da onların sayılarının dünya genelinde giderek azaldığını gösteriyor. Türkiye’de hâlâ izlerine rastlansa da popülasyonları tehdit altında. Kaçak avcılık, habitat kaybı ve bilgi eksikliği, onları görünmez kılan en büyük tehlikeler.
Bu Gizemli Canlıyı Korumak Bizim Elimizde
Çizgili sırtlanlar yalnızca doğanın bir parçası değil, aynı zamanda ekosistemin dengesi için kritik role sahip canlılardır. Onları korumak, doğayı ve geleceği korumakla eşdeğerdir.