Kış aylarında artış gösteren üst solunum yolu enfeksiyonları, en sık ses kısıklığı şikâyetiyle kendini gösteriyor. Uzmanlar, çoğu zaman masum görülen bu durumun bazı hastalıkların habercisi olabileceği konusunda uyarıyor.
Ses, gırtlak (larinks) içinde bulunan ve titreşimle çalışan ses telleri sayesinde oluşuyor. Normal şartlarda nemli ve esnek olan bu teller, enfeksiyonlar sırasında iltihaplanıyor, şişiyor ve üzerlerinde mukus birikiyor. Bu durum ses tellerinin sağlıklı titreşimini bozarak sesin kısılmasına, çatallaşmasına ya da tamamen kaybolmasına yol açabiliyor.
Özellikle kış mevsiminde yaygın görülen soğuk algınlığı, rinovirüsler başta olmak üzere birçok virüs nedeniyle ortaya çıkıyor. Burun akıntısının genze akması, boğaz mukozasının tahriş olması ve gırtlağın etkilenmesi ses kısıklığının başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Burun tıkanıklığı, hapşırma, boğazda yanma ve hafif öksürük de tabloya eşlik edebiliyor.
Ses kısıklığı denildiğinde akla gelen ilk hastalıklardan biri ise larenjit oluyor. Gırtlak iltihabı olarak bilinen bu rahatsızlık, özellikle öğretmenler, çağrı merkezi çalışanları ve sesini yoğun kullanan kişilerde daha sık görülüyor. Akut larenjit genellikle viral kökenliyken, kronik larenjit sigara kullanımı, reflü ve sürekli ses zorlanmasıyla ilişkilendiriliyor.
Grip ise soğuk algınlığına göre daha ağır seyreden bir enfeksiyon olarak dikkat çekiyor. İnfluenza A ve B virüslerinin neden olduğu gripte, yaygın mukozal iltihaplanma ve şiddetli öksürük ses tellerini zorlayarak ses kısıklığına yol açabiliyor. Yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları ile halsizlik en sık görülen belirtiler arasında yer alıyor.
Sinüzit ve geniz akıntısı da ses kısıklığını tetikleyen önemli nedenlerden biri olarak gösteriliyor. Özellikle sabah saatlerinde belirginleşen ses kısıklığı ve sürekli boğaz temizleme ihtiyacı dikkat çekiyor.
Uzmanlar, ses kısıklığı yaşayan kişilere istirahat, bol sıvı tüketimi, ılık içecekler ve ses istirahati öneriyor. Antibiyotiklerin ise viral enfeksiyonlarda etkili olmadığına dikkat çekiliyor. Ev ortamında havanın nemlendirilmesi, aşırı sıcak veya soğuk içeceklerden kaçınılması ve sigara dumanından uzak durulması da iyileşmeyi destekliyor.
Yetkililer, ses kısıklığının 2-3 haftadan uzun sürmesi, yutma güçlüğü veya nefes darlığının eşlik etmesi, kanlı balgam görülmesi ya da sigara içen bireylerde kalıcı ses değişikliği yaşanması durumunda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini vurguluyor.