Boşanma veya ayrılık sonrası ebeveynlik, zaten zorlu bir süreçken, partnerlerden birinin narsist kişilik özellikleri taşıması durumu neredeyse imkansız hale getirebilir. Uzmanlar, etkili ortak ebeveynliğin iş birliği, ortak karar alma ve net sınırlar üzerine kurulduğunu, ancak narsist bireylerin kendi ihtiyaçları dışındaki hiçbir şeyi önemsemedikleri için bu temel hedeflere ulaşmanın mümkün olmadığını belirtiyor.

Narsist Ebeveynin Çocuk Üzerindeki Gölgesi

Ortak ebeveynlerden biri narsist olduğunda, çatışmaların sıklığı ve şiddeti artar. Pittsburgh Danışmanlık ve Wellness Merkezi’nin kurucusu Stephanie Wijkstrom, "Kontrol ihtiyacı ve eleştiriye karşı aşırı duyarlılıkları nedeniyle, narsist ebeveynler diğer kişilik tiplerine göre daha fazla çatışmaya girer" uyarısında bulunuyor.

Evlilik ve aile terapisti Viviana McGovern ise, narsist bir ebeveynin genellikle empati kurmakta zorlandığını, çocuğun ihtiyaçlarından çok kendi ihtiyaçlarını önceliklendirdiğini ve hatta çocuğu ayrı bir birey olarak değil, kendilerinin bir uzantısı olarak görebildiğini ifade ediyor. Bu durum, ebeveynlik ilişkilerinde duygusal geçersiz kılma, suçluluk duygusu yaratma ya da davranışları kontrol etmek için manipülasyon şeklinde kendini gösterebilir.

Narsist Bir Ebeveynle Ortak Ebeveynlik Yaptığınıza Dair 6 İşaret

Bir narsistle ortak ebeveynlik yapıp yapmadığınızı gösteren bazı belirgin işaretler bulunuyor:

  1. Sınır Problemleri Yaşarlar: Narsistler genellikle sınırları yok sayar ya da zayıf sınırlara sahiptir. Diğer ebeveynin kişisel alanına veya isteklerine saygı göstermeyebilir, hatta bu taleplerinden dolayı onu suçlu hissettirebilirler. Çünkü kendi ihtiyaçları her şeyin önündedir ve başkalarının sınır koymasını kendi özgürlüklerine saldırı olarak algılarlar.

  2. Sevgileri Koşulludur: Narsistler için sevgi, sınırsızca sunulan bir duygu değil, kazanılması gereken bir ödüldür. Şefkat veya övgü, yalnızca çocuk iyi performans gösterdiğinde, beklendiği gibi davrandığında ya da narsist ebeveyni memnun ettiğinde verilir. Hayal kırıklığı yaşandığında ise bu koşullu sevgi geri çekilir; bu da genellikle sessiz muamele veya duygusal mesafe koyma şeklinde tezahür eder.

  3. Her Durumu Kendi Etraflarında Döndürürler: Narsistler, her konuyu sürekli kendileriyle ilgili hale getirme eğilimindedir. Çocuk acı çektiğinde veya diğer ebeveyn yardım istediğinde bile, durumu manipüle ederek kendi mağduriyetlerini veya fedakarlıklarını ön plana çıkarırlar. Başkalarının duygusal ihtiyaçları, kendi imajlarına hizmet etmediği sürece göz ardı edilir.

  4. Empati Yoksunudurlar: Narsist ebeveynlerde empati ve şefkat duygusu genellikle eksiktir. Başkalarının, hatta kendi çocuklarının veya eski eşlerinin duygularını anlamakta ve onlarla bağ kurmakta zorlanırlar. Bu empati eksikliği, çatışma anlarında veya çocukların duygusal desteğe ihtiyaç duyduğu durumlarda belirginleşir.

  5. Duygusal Olarak Manipülatiftirler: Çocukları duygusal bir silah gibi kullanabilirler. Çocuğu diğer ebeveyne karşı doldurabilir, duygularını ifade ettiği için suçluluk hissettirebilir veya yeterince destekleyici olmadığında sevgilerini geri çekeceklerini ima edebilirler. Yapıcı eleştirileri dahi kişisel bir saldırı olarak algılarlar.

  6. Ebeveyn-Çocuk Rollerini Tersine Çevirirler: Psikoterapist Daren Banarsë'ye göre, narsist bir ebeveynin belirgin işaretlerinden biri de ebeveyn-çocuk rollerinin tersine dönmesidir. Çocuklar, yaşlarına uygun olmayan yetişkin sorumlulukları üstlenmeye başlar ve ebeveynlerinin duygusal ihtiyaçlarını yönetmek zorunda kalabilirler. Bu çocuklar, ebeveynlerinin öfkelenmesi veya üzülmesi durumunda kendilerini sorumlu hissedebilirler.

"Narsist" Teriminin Karmaşıklığı ve Başa Çıkma Yolları

Günümüzde "narsist" terimi sosyal medyada yaygınlaşmış olsa da, narsistik kişilik bozukluğu gerçek bir psikiyatrik tanıdır. Sosyal medyadaki "NarcTok" gibi trendler, karmaşık psikolojik kavramları basitleştirerek ebeveynlere yanlış teşhisler konulmasına neden olabildiğinden ruh sağlığı uzmanları arasında endişe yaratmaktadır.

Eğer bir narsistle ortak ebeveynlik yaptığınızı düşünüyorsanız, uzmanlar "paralel ebeveynliği" hedeflemenizi öneriyor. Bu yaklaşım, diğer ebeveynle mümkün olduğunca az etkileşimde bulunmayı ve her birinizin çocuklarınızla ayrı ayrı, bağımsız ilişkiler kurmasını içerir. Bu, net ve sarsılmaz sınırlar belirlemeyi ve narsist ebeveyn bu sınırları zorlamaya çalıştığında bile kararlılıkla durmayı gerektirir.

Narsistle ebeveynlik yapmak zorlu ve karmaşık bir süreçtir ve çoğu zaman tek başına üstesinden gelinemez. Bu nedenle uzmanlar, narsistler ve yüksek çatışmalı dinamikler konusunda deneyimli bir terapistle çalışmayı tavsiye ediyor. Profesyonel destek almak, hem kendi ruh sağlığınızı hem de çocuklarınızın iyiliğini koruyacak etkili bir plan geliştirmenize yardımcı olacaktır.

Muhabir: Sümeyra İçer