Sağlık sistemimizde köklü değişiklikler getirmesi beklenen yeni bir kanun teklifi, AK Parti milletvekillerinin imzasıyla TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edildi. Bu teklif, ecza ticarethanelerinden hekimlerin çalışma düzenine, organ bağışından tıbbi cihazların denetimine kadar geniş bir yelpazede önemli düzenlemeleri içeriyor. Vatandaşların sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmayı, sektördeki suiistimalleri önlemeyi ve sağlık profesyonellerinin statülerini yeniden düzenlemeyi hedefleyen bu adımlar, Türkiye sağlık sisteminde yeni bir dönemi başlatma potansiyeli taşıyor. Peki, bu düzenlemeler neleri değiştirecek ve hayatımızda ne gibi yenilikler getirecek?
İlaç ve Tıbbi Ürün Takibine Sıkı Denetim
Kanun teklifiyle birlikte, ilaç ve özel tıbbi amaçlı gıdaların tedarik zinciri takibi daha da sıkılaştırılıyor. Ecza ticarethaneleri, ürünlerin tüm hareketlerini Sağlık Bakanlığı'nın belirleyeceği usul ve esaslara göre takip sistemine bildirmek zorunda kalacak. Bu kurala uymayanlara yüksek idari para cezaları uygulanacak ve tekrarlayan ihlallerde ruhsat iptaline kadar gidebilecek yaptırımlar devreye girecek. Benzer şekilde, ruhsat veya izin sahipleri de ürün hareketlerini bildirmekle yükümlü olacak. Ayrıca, her türlü sahte tıbbi cihazı piyasaya süren veya bulunduranlara 1 milyon liradan 10 milyon liraya kadar idari para cezası verilebilecek.
Hekimlerin Çalışma Esasları ve Elektronik Muvafakat Dönemi
Yeni düzenlemelerle tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, en fazla iki sağlık kurum ve kuruluşunda çalışabilecekler. Özel sağlık kurumları ve vakıf üniversitelerinde çalışan bu meslek grupları, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında sigortalı olarak istihdam edilecek. Önemli bir yenilik ise hastaların veya vasilerinin ameliyatlar için verecekleri muvafakatlerin artık elektronik ortamda da alınabilecek olması. Bu, bilişim veya elektronik haberleşme cihazları üzerinden kimlik doğrulamasıyla yapılabilecek ve süreç, Sağlık Bakanlığı ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre yürütülecek.
Yeni Unvanlar ve Aile Hekimliğine Destek
Sağlık meslekleri alanında da önemli değişiklikler var. "Ebe yardımcısı", "hemşire yardımcısı" ve "mamografi teknikeri" unvanları kaldırılırken, "diş protez teknisyeni" ve "nükleer tıp teknikeri" unvanları ihdas ediliyor. Hemşire ve ebe yardımcılığı programlarından mezun olanlar ile bu programlara kayıtlı öğrenciler "sağlık bakım teknisyeni" unvanını kullanacak. Aile hekimliğine yönelik olarak ise, sahada görev yapan aile hekimlerinin uzman olmalarını sağlamak amacıyla saha aile hekimliği uzmanlığı (SAHU) vasıtasıyla uzman sayısının artırılması hedefleniyor. Bu kapsamda, belirlenen şartları taşıyan sözleşmeli aile hekimleri, merkezi yerleştirmeye tabi olmadan aile hekimliği uzmanlık eğitimi yapabilecek.
Organ Bağışında Yeni Dönem ve Parklarda Sağlık Birimleri
Organ bağışı sayısını artırmak ve süreci kolaylaştırmak amacıyla yasalarda değişikliklere gidiliyor. Artık bir kimse, vefatından sonra organlarının bağışlanmasını e-Devlet veya Sağlık Bakanlığı bilişim sistemleri üzerinden güvenli kimlik doğrulama araçları kullanarak beyan edebilecek. Bu beyan, yakınlarının iradesinin hilafına olsa bile esas alınacak. Organ nakline ihtiyaç duyan bağışçı yakınlarına ise acil hastaların ardından öncelik tanınacak. Ayrıca, İmar Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, 2 bin 500 metrekareden büyük parklarda, belirli şartlar dahilinde acil sağlık hizmetleri istasyonu, sağlıklı hayat merkezi veya aile sağlığı merkezleri kurulabilecek. Bu, özellikle kentlerde birinci basamak sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Sağlık Hizmetlerinde Reklama Kısıtlama ve Ceza Artışları
Özel sağlık kurum ve kuruluşları, sağlık hizmetlerine yönelik tanıtım ve bilgilendirme sınırını aşan reklam niteliğindeki faaliyetlerde bulunamayacak. Yanıltıcı, aldatıcı, insan sağlığını tehlikeye düşüren veya haksız rekabet ortamı yaratan fiillerde bulunanlara, brüt hizmet gelirinin yüzde 2'sine kadar idari para cezası verilebilecek. Bakanlıkça izin verilmeyen yerler ve usuller haricinde tıbbi cihaz satışı, reklamı, dağıtımı ve pazarlamasını yapanlar ile teknik servis hizmeti sunanlara 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Optisyenlere Yeni Kurallar ve Ruhsat Ücretleri
Optisyenlik alanında da önemli düzenlemeler getiriliyor. Optisyenler, faaliyet kayıtlarını Sağlık Bakanlığı'nca belirlenen usul ve esaslara uygun tutmak zorunda olacak. Aykırı hareket edenlere 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar idari para cezası verilecek. Tekrarlanan ihlallerde cezalar katlanacak ve meslekten men cezası da uygulanabilecek. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı doğrultusunda optisyen-gözlükçüler odaları ve Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği'ne yönelik düzenlemeler de yapılıyor. Artık odalara üye olmayan optisyen-gözlükçüler mesleki faaliyette bulunamayacak. Bakanlıkça düzenlenecek ruhsatlandırma ve izin belgeleri için 2 milyon lirayı aşmayacak tarifelerle ücret alınacak. Ayrıca, belirli sağlık hizmetleri için lisanslar açık artırma ile belirlenecek bedel karşılığında verilebilecek.
Bu kapsamlı kanun teklifiyle, Türkiye'nin sağlık sistemi daha şeffaf, denetlenebilir ve erişilebilir bir yapıya kavuşmayı hedefliyor. Düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle birlikte sağlık sektöründe önemli değişimlerin yaşanması bekleniyor.
