Ekvador'un Morona Santiago eyaletindeki Tayos Mağaraları, tarihin en büyük arkeolojik gizemlerinden birine ev sahipliği yapıyor. Efsaneye göre, mağaralarda gelişmiş bir medeniyetin metal yazıtlarla dolu bir kütüphanesi gizli. 1970’lere kadar tam olarak keşfedilemeyen mağara, geometrik şekillerle süslü 200 metrelik koridorlarıyla dikkat çekiyor. Yapılan araştırmalar, buranın yalnızca insan yerleşimlerine değil, eski bir medeniyete dair izler taşıdığını gösteriyor.
Mağaralarda, Pre-Shuar medeniyetine ait Neolitik çağ izleri bulunmuş olsa da, metal yazıtlarla ilgili bulgular hala tartışmalı. Peder Crespi'nin 1960’larda yaptığı keşifler ise yazıtların kaybolmasına ve bölgedeki gizli araştırmalara yol açtı. Tayos Mağaraları, petrol ve madencilik şirketlerinin etkisiyle uzun süre kapalı kalmıştı, ancak bugüne kadar devam eden gizemi, bölgenin derinlemesine keşfedilmesini bekliyor. Bu tarihi miras, ilerleyen yıllarda yapılan yeni araştırmalarla daha fazla gün yüzüne çıkabilir.
