Dinlenmenin en etkili yollarından biri olan uyku, aşırıya kaçıldığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. ABD'de yapılan yeni bir araştırma, gereğinden fazla uyumanın beyin sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koydu. Araştırmaya göre, her gece 9 saat ve üzeri uyuyan bireylerin beyin yaşları, yaşıtlarına kıyasla ortalama 6.5 yıl daha yaşlı çıkıyor. Amerika merkezli araştırma, 27 ila 85 yaşları arasında 1853 sağlıklı yetişkin üzerinde gerçekleştirildi. Katılımcılar, her dört yılda bir hem bilişsel yetenek testlerine hem de uyku alışkanlıklarını sorgulayan anketlere tabi tutuldu. Bilişsel testlerde hafıza, tepki süresi, görsel-alansal farkındalık ve sözel akıl yürütme gibi beceriler ölçüldü.
Aşırı Uyku ve Zihinsel Gerileme Arasında Bağlantı
Elde edilen bulgular, uzun süreli uykunun zihinsel performansı olumsuz etkilediğini gösterdi. Özellikle 9 saatten fazla uyuyan katılımcılar, dört bilişsel alanda da daha düşük puanlar aldı. Dahası, bu bireylerde Alzheimer ve diğer nörolojik hastalıklar açısından potansiyel bir riskin bulunduğu ifade edildi. Uzmanlar, aşırı uykunun neden olduğu beyin yaşlanmasının tamamen geri döndürülebilir olabileceğini belirtiyor. Bu durumun, özellikle erken dönemde fark edilip müdahale edilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.
Depresyon ve Uyku Arasındaki Kritik İlişki
Araştırmada ayrıca depresif belirtilerle uzun süreli uyku arasındaki ilişkiye de yer verildi. Depresyonun, aşırı uyku eğilimini tetiklediği; bu durumun ise bilişsel gerilemeye katkıda bulunduğu ifade edildi. Ancak sadece depresif bireylerde değil, psikolojik açıdan sağlıklı kişilerde de uzun uyku süresinin benzer etkiler yarattığı gözlemlendi. Nörolog Prof. Young, “Uyku süresi ve düzenindeki bozukluklar, bilişsel eksikliklerin yanı sıra Alzheimer hastalığı riskini artırabilir” şeklinde konuştu.
Sirkadiyen Ritmin Önemi
İsveç’te yürütülen ayrı bir araştırma ise aşırı uykunun, vücudun doğal sirkadiyen ritimlerini bozarak beyin sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine işaret ediyor. Uzmanlara göre, özellikle gün içinde fazla uyumak, beynin günlük atık temizleme sistemini sekteye uğratabiliyor.
