Günlük hayatımızda farkında bile olmadan sıkça kullandığımız ay isimleri, binlerce yıllık tarihi ve mitolojik bir mirası taşıyor. Modern takvimin temelini oluşturan bu isimlerin büyük çoğunluğu Antik Roma'dan geliyor. Peki, takvimdeki her ay ismi aslında neyi ifade ediyor?
Ocak, adını Roma’nın kapı ve geçiş tanrısı Janus’tan alıyor. Geçmişi ve geleceği görebilen iki yüzlü bu figür, yeni yılın başlangıcını temsil ediyor.
Şubat, Roma’daki arınma festivali “Februa”dan türemiş bir ay. Arınma ve yenilenmeyi simgeliyor.
Mart, savaş tanrısı Mars’a adanmış. Roma takvimi aslında Mart ayıyla başlardı; Ocak ve Şubat sonradan eklendi.
Nisan, Latince “açmak” anlamına gelen aperire kelimesinden türemiş. Baharın gelişiyle çiçeklerin açmasıyla ilişkilendiriliyor.
Mayıs, doğurganlık tanrıçası Maia’yı temsil ediyor. Aynı zamanda İkizler burcunun başlangıcı bu aya denk geliyor.
Haziran, evlilik ve aile tanrıçası Juno’ya adanmış. Roma mitolojisinde tanrıların kraliçesi olarak bilinir.
Takvimdeki Temmuz ve Ağustos ayları, Roma’nın güçlü liderlerine ithaf edilmiş. Temmuz, Julius Caesar’dan; Ağustos ise ilk imparator Augustus’tan geliyor. Bu ayların isimleri önceleri Quintilis (beşinci) ve Sextilis (altıncı) olarak geçiyordu.
Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ise sırasıyla yedinci, sekizinci, dokuzuncu ve onuncu aylar anlamına gelen Latin kökenli sayılardan türetilmiş. Bu da Roma takviminin yıl başlangıcının Mart olduğunu yeniden hatırlatıyor.
İlginç bir detay daha var: Zaman anlamındaki “ay” kelimesiyle gökyüzündeki Ay (uydu) arasında doğrudan bir bağlantı var. Çünkü ilk takvim sistemleri Ay’ın Dünya etrafındaki döngüsüne göre oluşturulmuştu.
Bu bilgiler, zaman algımızın ne kadar eski kültürlere dayandığını ve bugün kullandığımız kelimelerin ardında ne kadar derin anlamlar saklı olduğunu gösteriyor. Takvim sadece günleri değil, geçmişin tanrılarını, liderlerini ve doğanın döngüsünü de taşıyor.