Renkli görünümü ve özgün tüy yapısıyla dikkat çeken ibibik kuşları (Upupa epops), baharın gelişiyle birlikte Türkiye’ye göç etmeye başladı. Göçmen bir tür olan ibibikler, kış aylarını Afrika’da geçirip ilkbaharda Avrupa ve Asya’ya, özellikle de Türkiye’ye dönüş yapıyor.
Halk arasında “baltalı”, “çavuş kuşu” ya da “hüthüt” olarak da bilinen ibibikler, ibibikgiller (Upupidae) ailesine ait. Bu ailenin soyu tükenmiş dev ibibik dışında Afrika ve Madagaskar’da yaşayan akrabaları da bulunuyor.
Her Yerde Karşımıza Çıkabilir
İbibik kuşları, Türkiye’nin tüm bölgelerinde görülebiliyor. Özellikle açık araziler, çayırlık alanlar, tarım arazileri ve meyve bahçeleri onlar için ideal yaşam alanları. Yuvalarını ise genellikle ağaç kovukları ya da taş duvarlardaki oyuklara yapıyorlar.
Tüylerinden Tanıyabilirsiniz
Ortalama 25-32 cm boyunda ve 46-89 gram ağırlığında olan ibibikler, turuncu-kahverengi tüyleri ve başlarındaki siyah uçlu tüy tacıyla kolayca ayırt ediliyor. Sırtlarında ve kanatlarında siyah-beyaz şeritler, uzun ve üçgenimsi kuyrukları ile doğada oldukça dikkat çekici bir görünüme sahipler.
Gagaları Av Aracı
Beslenme konusunda seçici olmayan ibibikler, uzun ve hafif kıvrık gagalarıyla toprağı kazarak kurt, larva ve diğer küçük omurgasızları avlıyor. Ayrıca dut ve böğürtlen gibi meyveleri de tüketiyorlar. Üreme dönemlerinde ise kertenkele ve kurbağa gibi daha büyük avlara yöneldikleri de biliniyor.
Yalnız Kuşlar Ama Sadık Göçmenler
Yılın büyük kısmını yalnız geçirmeyi seven ibibikler, sadece göç ve üreme dönemlerinde bir araya geliyor. Türkiye’de mart ve nisan aylarında görülmeye başlayan bu kuşlar, yaz boyunca burada kalıp kuluçkaya yatıyor. Ortalama yaşam süreleri 11 yıl civarında.
Sayıları Azalıyor
Her ne kadar Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından “Düşük Riskli” kategorisinde yer alsalar da ibibiklerin sayısı dünya genelinde azalıyor. Şu anda Avrupa’da 5 milyon, dünya genelinde ise yaklaşık 10 milyon bireyin yaşadığı tahmin ediliyor.
