Dinozorlar milyonlarca yıl boyunca yeryüzünün hâkimi oldular. Ancak devasa görünümleri, uzun ömürlü oldukları anlamına gelmiyordu. Son araştırmalara göre, birçok dinozor türü şaşırtıcı derecede kısa bir yaşam sürdü. Peki, bu kadar büyük hayvanlar neden bu kadar genç yaşta öldü?
Araştırmacılar, fosilleşmiş kemikler üzerinde yaptıkları incelemelerde “büyüme halkaları” adı verilen yapıları kullanarak dinozorların yaşını belirleyebiliyor. Ağaç halkalarına benzeyen bu çizgiler, her yıl oluşan büyüme döngülerini temsil ediyor. Bu yöntem sayesinde örneğin Tyrannosaurus rex örneği Sue’nun sadece 28 yaşında öldüğü anlaşıldı. Diğer bazı otçul türlerinse ömrü yalnızca 10-20 yıl civarındaydı.
Büyüme halkaları, dinozorların yıl boyunca geçirdiği çevresel değişimlere göre gelişiyor. İlkbahar ve yaz aylarında hızlı, kışın ise yavaşlayan büyüme kemiklerde belirgin çizgiler bırakıyor. Ancak bu yöntem her zaman kolay değil. Kemiklerin iç yapısı zamanla değiştiği için bazı halkalar silinebiliyor. Bu durumda, aynı türden farklı yaşlardaki bireylerin kemikleri karşılaştırılarak eksik halkalar tahmin ediliyor.
Günümüzün filler ve balinalar gibi büyük hayvanları genellikle uzun yaşarken, dinozorlar bu kurala uymuyordu. Yine de büyüklük ile yaşam süresi arasında genel bir ilişki vardı. Örneğin dev sauropodlar 60 yıla kadar yaşayabiliyordu. Buna karşın küçük etçil türlerden biri olan Stenonychosaurus, sadece 3-5 yıl içinde büyüyor ve kısa bir ömür sürüyordu.
Peki dinozorlar neden erken ölüyorlardı? Araştırmacılar, hızlı metabolizma ve yüksek üreme oranlarının bu durumu etkileyebileceğini düşünüyor. Birçok dinozor türü çok sayıda yumurta bırakıyordu, bu da evrimsel olarak kısa ömrü destekliyor olabilir. Ancak bu hipotez de tartışmalı; zira Galapagos kaplumbağaları gibi bazı hayvanlar hem çok yumurta üretiyor hem de çok uzun yaşayabiliyor.
Sonuç olarak, kuş olmayan dinozorların neden bu kadar genç yaşta öldüğüne dair hâlâ kesin bir yanıt yok. Fakat bilim insanları, her yeni fosille birlikte bu gizemin biraz daha aydınlanacağına inanıyor.
