Evrenin genişlemesi uzun yıllardır gökbilimcilerin kafasını kurcalayan bir konu. Özellikle uzak galaksilerin, ışık hızından daha hızlı şekilde bizden uzaklaştığına dair gözlemler, birçok kişide "Bu nasıl mümkün olabilir?" sorusunu gündeme getiriyor.
Ancak işin aslı düşündüğümüzden biraz farklı. Einstein’ın Görelilik Teorisi, evrende kütlesi olan hiçbir nesnenin boşlukta ışık hızını aşamayacağını söylese de, bu kural sadece nesnelerin hareketi için geçerli. Oysa evrendeki genişleme, nesnelerin bir yerden başka bir yere gitmesiyle değil, uzayın kendisinin genişlemesiyle gerçekleşiyor.
Bu nedenle, bazı galaksilerin bizden saniyede milyonlarca kilometre hızla uzaklaşıyor olması, fizik yasalarının çiğnendiği anlamına gelmiyor. Aslında galaksiler hareket etmiyor; aradaki uzay büyüyor.
Evrenin Dışında Ne Var?
Kimi zaman “Evrenin dışında ne var?” ya da “Orada da fizik geçerli mi?” gibi sorular gündeme geliyor. Modern bilim açısından bu sorulara net cevaplar vermek mümkün değil. Çünkü:
-
Evren tanımı gereği zaten her şeyi kapsıyor.
-
Uzay-zamanın ötesi gözlemlenemediği için fizik yasalarının orada geçerli olup olmadığını bilemiyoruz.
Yani elimizdeki bilgiler sadece gözlemlenebilir evren ile sınırlı.
Kozmik Mikrodalga Arka Plan ve Gözlemler
Büyük Patlama'dan kalan kozmik mikrodalga arka plan ışıması (CMB), bu konudaki en güçlü gözlemsel kanıtlardan biri. Evrenin yaklaşık 13.8 milyar yıl önceki halinden gelen bu sinyal, evrenin nasıl genişlediğini ve yapılandığını anlamamıza yardımcı oluyor.
Her ne kadar bazı uzak bölgelerden gelen ışık evrenin genişlemesi nedeniyle bize ulaşamasa da, CMB hâlâ tüm gökyüzünü kaplayan bir parıltı olarak gözlemlenebiliyor.
Evrenin Genişlemesi Fiziğe Aykırı mı?
Hayır. Evrenin genişlemesi, klasik hız kavramlarından farklı bir olgudur. Işık hızının aşılması, burada uzayın kendisinin hareketi nedeniyle mümkün olabiliyor. Bu durum, fiziğin temellerini ihlal etmiyor.
Evrenin nasıl başladığı, ne hızla genişlediği ve gelecekte ne olacağı gibi sorular, insanlığın en büyük bilimsel merakları arasında olmaya devam ediyor. Gözlemler derinleştikçe, evrenin büyüklüğü ve gizemi de aynı oranda artıyor.
