Bilim dünyası, göz kamaştırıcı bir kozmik fenomenle karşı karşıya: PSR J1748–2446ad adlı nötron yıldızı, saniyede tam 716 kez dönerek evrende şimdiye dek gözlemlenen en hızlı dönen yıldız olma unvanını taşıyor. Bu yıldız, hayal gücünü zorlayan hızları ve yoğunluğu ile adeta fizik kurallarının sınırlarını test eden bir gök cismi.
Bu sıra dışı yıldız, Dünya'dan yaklaşık 18 bin ışık yılı uzaklıkta, Yay (Sagittarius) Takımyıldızı’ndaki Terzan 5 küresel yıldız kümesinde yer alıyor. Ancak onu özel kılan sadece uzaklığı değil; ekvatorundaki dönme hızı, ışık hızının tam %24’üne ulaşıyor. Bu, saatte yaklaşık 70 bin kilometreye varan baş döndürücü bir hız demek.
Ezici Bir Gerçeklik: Yerçekiminin Gücü
PSR J1748–2446ad bir nötron yıldızı, yani dev bir yıldızın süpernova patlamasından sonra geriye kalan aşırı yoğun çekirdeği. Bir çay kaşığı dolusu maddesi, milyarlarca ton ağırlığında olabilir. Yüzeyindeki yerçekimi öyle güçlüdür ki, Dünya’daki yerçekiminin milyarlarca katına ulaşır. Bu tür bir ortamda hiçbir madde, canlı ya da teknolojik cihaz uzun süre varlığını sürdüremez. İnsan vücudu, bu yerçekiminde saniyenin çok küçük bir kesitinde ezilip atom altı düzeye indirgenir.
Kozmik Bir Testere
Bu nötron yıldızı, adeta uzayın derinliklerinde dönen bir kozmik testere gibidir. Hızlı dönüşü, yıldızın ekvatorunu dışa doğru gererek yapısını zorlayan kuvvetler üretir. Bilim insanlarına göre bu hız, teorik sınırların hemen eşiğinde. Biraz daha hızlı dönseydi, yıldızın yapısı parçalanmaya başlayabilirdi.
PSR J1748–2446ad sadece bir astronomik nesne değil; aynı zamanda evrenin nasıl işlediğine dair bilgimizi zorlayan, sınırlarını genişleten bir doğa laboratuvarıdır. Onu gözlemlemek, Einstein’ın genel görelilik teorisinden kuantum mekaniğine kadar birçok fizik ilkesinin yeniden düşünülmesini sağlayabilir.
Geleceğin Soruları
Bu tür aşırı nesneler hakkında hâlâ birçok bilinmezlik mevcut. Bu hız nasıl korunuyor? Yıldız zamanla yavaşlayacak mı, yoksa başka bir mekanizma mı bu enerjiyi dengede tutuyor? Bilim insanları, bu soruların cevaplarını ararken, PSR J1748–2446ad gibi yıldızların gözlemlenmesiyle evrenin en ekstrem koşullarını daha iyi anlamayı umuyor.
