BİLİM VE TEKNOLOJİ

Geri Dönüştürülmüş Polyester Ne Kadar Masum? Sürdürülebilirlikte Gerçekler ve Yanılsamalar

Geri dönüştürülmüş polyester çevre dostu mu gerçekten? Enerji tasarrufunun ötesinde mikroplastik ve toksik kimyasal riskleri, bu malzemenin sürdürülebilirliğini tartışmalı hâle getiriyor.

Abone Ol

Son dönemde geri dönüştürülmüş polyester (rPET), çevre dostu bir alternatif olarak öne çıkıyor. Özellikle plastik şişelerden elde edilmesi sayesinde atık dönüşümüne katkı sunduğu düşünülse de, bu malzemenin sürdürülebilirliği sanıldığı kadar net değil.

rPET üretimi, ham polyester üretimine kıyasla %30 ila %66 oranında daha az enerji tüketiyor. Ancak bu avantaj, başka çevresel riskleri beraberinde getiriyor. Yıkandıkça mikroplastik salan rPET kumaşlar, okyanusları kirletiyor ve bu kirlilik besin zinciri yoluyla insan sağlığını tehdit edebiliyor.

Üstelik, Greenpeace’in 2023 tarihli “Forever Toxic” raporuna göre geri dönüşüm süreci, plastiklerdeki toksik kimyasalları yok etmek yerine yoğunlaştırabiliyor. Bu da geri dönüştürülmüş ürünlerin zararsız olduğu yönündeki algıyı sarsıyor.

Bir diğer sorun ise kullanım ömrü. rPET yalnızca 1-2 kez dönüştürülebiliyor; ardından elyaf yapısı bozularak kullanılamaz hâle geliyor. Yani rPET, döngüsel ekonomi hedeflerine tam olarak uyum sağlayamıyor.

Gerçekten sürdürülebilir tekstil üretimi ise kimyasal kullanımını minimuma indiren ve doğada çözünebilen malzemelerle mümkün. Organik pamuk, Tencel ve kenevir gibi doğal elyaflar, bu konuda daha çevreci alternatifler sunuyor.

Geri dönüştürülmüş olmak, bir ürünün otomatik olarak çevre dostu olduğunu göstermez. Sürdürülebilirlik; üretici, tüketici ve yasa koyucuların ortak sorumlulukla hareket ettiği bir bütünlük gerektirir. Geri dönüştürülmüş polyester, çözümün bir parçası olabilir; ancak tek başına yeterli değildir.