Yemek sonrası mide bulantısı, ishal veya ani karın ağrısıyla karşılaştığınızda aklınıza ilk gelen neden genellikle gıda zehirlenmesi olur. Günlük yaşamda oldukça sık karşılaşılan bu sağlık sorunu, bozulmuş ya da mikroorganizmalarla kontamine olmuş yiyeceklerin tüketilmesi sonucu ortaya çıkar.
Gıda zehirlenmesi, genellikle bakteriler, virüsler ya da parazitlerin vücuda girmesiyle oluşur. Bu mikroorganizmalar bağırsağı etkileyerek mide rahatsızlığına, kusmaya, ateşe ve şiddetli ishale yol açabilir. Belirtiler tüketilen besine bağlı olarak birkaç saat ya da birkaç gün içinde ortaya çıkabilir.
Neden Gıda Zehirlenmesi Olur?
Bozulmuş ya da yeterince pişmemiş yiyecekler, uygun koşullarda saklanmamış gıdalar ve hijyen eksikliği, gıda zehirlenmesinin başlıca nedenleri arasında. Özellikle şu durumlar risk taşır:
-
Tarihi geçmiş ürünlerin tüketilmesi
-
Çiğ et, tavuk veya yumurta ile temas
-
İyi yıkanmamış sebze ve meyveler
-
Listeria, salmonella gibi zararlı bakterilerin bulunduğu ürünler
-
Yetersiz mutfak temizliği ve kişisel hijyen eksikliği
Gıda Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Gıda zehirlenmesinde en yaygın görülen belirtiler:
-
Mide bulantısı
-
Kusma
-
İshal (zaman zaman kanlı olabilir)
-
Karın ağrısı ve kramp
-
Ateş ve baş ağrısı
-
Şiddetli halsizlik
Daha ağır vakalarda çift görme, kaslarda güçsüzlük, konuşma bozuklukları gibi sinir sistemi belirtileri de gözlemlenebilir. Bu gibi durumlar acil tıbbi müdahale gerektirir.
Gıda Zehirlenmesine Ne İyi Gelir?
Çoğu hafif vakada evde uygulanabilecek bazı yöntemlerle semptomlar hafifletilebilir:
Bol Sıvı Tüketin
İshal ve kusma vücudun su dengesini bozar. Su, ayran veya rehidrasyon sıvılarıyla bu kayıp telafi edilmelidir.
Hafif Gıdalar Tercih Edin
BRAT diyeti (muz, pirinç, elma püresi ve kızarmış ekmek) mideyi yormaz ve iyileşmeyi destekler.
Bitki Çaylarından Faydalanın
Zencefil ve nane çayı, mide bulantısı ve kramplara karşı doğal destek sağlar.
Yoğurt ve Probiyotikler
Yoğurt gibi probiyotik içeren gıdalar, sindirim sistemindeki dengeyi yeniden kurmaya yardımcı olur.
Limon
Antibakteriyel özelliğiyle bilinen limon, bağışıklığı destekler. Ilık suyla birlikte tüketilebilir.
Dinlenmek Şart
Vücudun toparlanması için mutlaka yeterli uyku ve istirahat gereklidir.
Bu Durumlarda Mutlaka Doktora Başvurun:
-
38°C üzeri ateş
-
Kanlı ishal
-
2 günden uzun süren semptomlar
-
Ciddi susuzluk belirtileri
-
Yaşlılar, bebekler ve kronik hastalar
Gıda Zehirlenmesi Nasıl Önlenir?
Korunmak için şu temel kurallara dikkat edin:
-
Ellerinizi yemek öncesi ve sonrası mutlaka yıkayın
-
Çiğ et ve pişmiş gıdaları ayrı saklayın
-
Yiyecekleri buzdolabında uygun koşullarda muhafaza edin
-
Son kullanma tarihi geçmiş ürünleri asla tüketmeyin
-
Sebze ve meyveleri iyice yıkayın
-
Et, balık ve tavuk gibi gıdaları tamamen pişirin
Ayrıca, gıda zehirlenmesine sebep olabilecek şu ürünlerden uzak durmakta fayda var:
-
Yağlı ve kızartılmış yiyecekler
-
Baharatlı ve ağır gıdalar
-
Alkol, sigara, kafeinli ve gazlı içecekler
-
Süt ürünleri (özellikle laktoz hassasiyeti olanlarda)
-
Lif oranı yüksek gıdalar (esmer pirinç, kuru baklagiller)