Evcil kedilerin Avrupa’ya yayılışıyla ilgili bugüne dek kabul edilen görüşler, son iki büyük araştırmanın ortaya koyduğu bulgularla ciddi şekilde sarsıldı. Bilim insanlarının yürüttüğü geniş çaplı genetik ve arkeolojik çalışmalar, kedilerin Neolitik tarımcılarla Avrupa’ya sessizce gelmediğini, aksine çok daha karmaşık ve kültürel olarak yönlendirilen bir süreçle kıtaya ulaştıklarını gösteriyor.
İki ayrı ekip tarafından yürütülen araştırmalarda, antik DNA analizleri ve binlerce arkeolojik kedi kemiği incelendi. Ortaya çıkan sonuçlara göre, Avrupa’daki evcil kediler ilk kez MS 1. yüzyılda, yani daha önce düşünüldüğünden binlerce yıl sonra görülmeye başlandı. Bu gecikmeli yayılım, geleneksel Neolitik göç teorilerinin yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılıyor.
Araştırmalar, evcil kedilerin atalarının günümüz Tunus’unda evcilleştirilmiş olabileceğini ve buradan Avrupa’ya iki büyük dalga halinde yayıldıklarını gösteriyor. İlk dalga MÖ 2. yüzyılda Sardinya’ya ulaşan yabani kedilerle, ikinci dalga ise Roma İmparatorluğu döneminde, bugün evcil kedilerin atası sayılan türlerin Avrupa’ya taşınmasıyla gerçekleşti.
Diğer bir çalışma ise, Avrupa’da kedilerin MÖ 1. binyılın başlarında görülmeye başlandığını ve özellikle Britanya’da Demir Çağı’nda özgün mitokondriyal izler bıraktığını öne sürüyor. Bu dönemde, dini ve kültürel sembollerin kedilerin taşınmasında önemli bir rol oynadığı düşünülüyor.
Antik Mısır’da tanrıça Bastet’le özdeşleştirilen kediler, dini nedenlerle mumyalanarak farklı bölgelere gönderilmiş olabilir. Yunan, Roma ve İskandinav kültürlerinde de kedilerin tanrılarla ilişkilendirilmesi, onların yalnızca zararlı böceklerle mücadele için değil, kültürel ve dini birer figür olarak da taşındıklarını gösteriyor.
Her iki araştırma da Avrupa’ya gelen kediler ile yerli yabani türler arasında genetik melezleşme yaşandığını ve bu durumun yerli türlerin yok oluşunda etkili olabileceğini ortaya koyuyor.
Sonuç olarak, kedilerin Avrupa’ya gelişi sadece tarımsal yaşamla ilgili işlevsel bir süreç değil; ticaret yolları, dini inançlar ve kültürel etkileşimlerle şekillenen çok katmanlı bir tarihsel serüven olarak öne çıkıyor. Bu yeni bulgular, insanlık tarihindeki en gizemli evcil hayvanlardan biri olan kedilerin geçmişine dair anlayışımızı köklü biçimde değiştiriyor.
