Evliya Çelebi şöyle demişti; “Kömür Köyü: 700 Müslüman ve Ermeni haneleri vardır. Tuzla emini burada hâkimdir. Yük akçe elde edilir iltizamdır. Kardan beyaz ve Hacı Bektaş Veli tuzundan lezzetli tuzdur ki her yerde meşhurdur. Bütün Kürd diyarı ve Türkmen diyarından Bingöl Yaylası’na çıkan insanlar, bütün ihtiyaç sahipleri bu Kemah Tuzunu alırlar, meşhur tuzdur”
Erzincan' ın Kemah İlçesine bağlı Kömür köyünde 3 bin yıllık geleneklerle elde edilen ve Osmanlılar döneminde açılan tuz ocaklarından üretilen Kemah Tuzu, şimdilerde hava sıcaklığının arttış göstermesi ile yıllık yaklaşık olarak 5 bin ton olarak üretilmekte. Hemen hemen 100 metre derinliğindeki tünelden gelen tuzlu su, sayıları 150' yi bulan göletlerde günlerce bekletiliyor. Güneş ışınlarının yardımı ile su buharlaştıktan sonra havuzlar içerisinde kalan tuzlar işçiler yardımı ile toplanıyor. Kemah tuzu içerdiği mienraller bakımından birçok faydasının olmasının yanında özellikle salamura için tercih edilmekte . Bu tuz başta Kemah olmak üzere Erzincan ve Doğu Anadolu Bölgesinde büyük ilgi görüyor.
İlçede bulunan doğal kaynak tuzu üretim tesisinde, dağlardaki doğal kaynak sularından beslenen akarsuların biriktirme havuzlarına alınmasıyla üretilen ve zengin mineral yapısıyla öne çıkan Kemah tuzu, havuzlardaki suyun buharlaşmasıyla elde ediliyor.
Erzincan ve Doğu Anadolu Bölgesi’nin tuz ihtiyacını karşılıyor
Yıllık bin tonun üzerinde üretim yapılan tuz ocağımızın tarihi Osmanlı dönemine dayanıyor. Erzincan’a 55, Kemah ilçesine ise 5 kilometre uzaklıkta bulunan Kömür köyü civarında Osmanlı döneminde kurulan ve Fransızlar tarafından yapılan 100 metre uzunluğundaki tünelden memba olarak borular vasıtasıyla havuzlara taşınan su, havuzlarda dinlendirildikten sonra tuz haline dönüşüyor. Burada 2 gün dinlendirilen ortalama 27 derecedeki su, daha sonra tuz haline dönüşüyor. Bir havuzdan ortalama 250 kilogram tuzun elde edilmekte.
Berrak rengi, tadı ve sertliğiyle tanınan Kemahtuzunun ünü Erzincan ve ve Doğu Anadolu Bölgesi ’ni aşarak Avrupaya bile gönderiliyor.
Kemah tuzu sağlıklı mı?
Erzincan kaya tuzu sayesinde uzun ömürlü ve sağlıklı bir hayat yaşayabilirsiniz. Kaya tuzunun sindirim sistemini geliştirip güçlendirerek iştah açıcı özelliği de yapılan araştırmalarda ortaya çıkmıştır. Asıl vücudun ihtiyacı olan mineral, magnezyum, demir ve kalsiyum açısından da oldukça zengindir.
Kemah Tuzu nerelerde kullanılıyor?
"Kemah tuzu, salamura, turşu, peynircilik gibi gıda ürünlerinin yapımında ve sofrada kullanılımakta.
Kemah tuzu, ağır metal barındırmıyor
"Doğal olarak elde edilen bu tuzda hiçbir kimyasal katkı bulunmamaktadır. Kaynağından suyla erimiş olarak gelen tuz, havuzlara alınarak burada güneşin sıcaklığı ile buharlaştırılarak tekrar kristalize ediliyor. Tabii bunun için havanın sıcak olması önemli.
Asırlardır olduğu gibi Erzincanımız’da üretilen bu eşsiz tuz sofralara enfes tad katmaya devam ediyor.
