İnsanlarla iletişim kurarken en çok dikkat çeken özelliklerden biri göz rengidir. Özellikle mavi gözler, hem estetik hem de dikkat çekiciliğiyle öne çıkar. Ancak yapılan bilimsel araştırmalar, mavi gözlerle ilgili uzun süredir doğru sanılan bir bilgiyi çürüttü.
Araştırmalara göre, mavi gözlerin rengi aslında "gerçek" bir mavi değil. Gözün renkli kısmı olan iriste, mavi pigment bulunmuyor. Bu etkileyici görünüm, tamamen ışığın saçılması sonucu ortaya çıkıyor.
Renk, Pigment Değil Işıktan Geliyor
Göz rengini oluşturan temel unsur olan melanin pigmenti, mavi gözlerde oldukça az miktarda bulunuyor. Bu durum, ışığın göze girip saçılmasına neden oluyor. Gökyüzünün ve denizin mavi görünmesini sağlayan Tyndall etkisi, mavi gözlerde de aynı sonucu doğuruyor.
Bu fiziksel etki sayesinde ışığın kısa dalga boyları (özellikle mavi tonlar) daha çok saçılıyor ve gözler maviymiş gibi algılanıyor. Aslında mavi gözlü bireylerin irisleri yarı saydam ve pigment açısından oldukça fakir.
Yeşil ve Ela Gözler Nasıl Oluşuyor?
Melanin oranı mavi gözlere kıyasla biraz daha fazla olan kişilerde yeşil göz rengi ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle yeşil gözler, dünyada en nadir görülen renklerden biri olarak biliniyor. Genetik olarak farklı melanin dağılımı, yeşil gözlere özgü bu tonu oluşturuyor.
Ela gözlerde ise pigment miktarı ve dağılımı daha karmaşık bir yapı gösteriyor. Bu nedenle ışık koşullarına bağlı olarak ela gözler yeşil, kahverengi veya kehribar tonlarında görünebiliyor. Göz rengi, sadece bir genin değil, birçok genin ortak etkisiyle belirleniyor.
Bebeklerin Göz Rengi Neden Değişir?
Yeni doğan bebeklerde özellikle açık tenli olanlarda, ilk başta gözler mavi ya da gri tonlarında olabiliyor. Bunun temel nedeni, doğumda gözdeki melanin miktarının düşük olması. Ancak zamanla bu pigment birikmeye başlıyor ve birkaç ay ya da yıl içinde göz rengi yeşil, ela ya da kahverengiye dönebiliyor.