Son dönemde birçok internet kullanıcısının faturasında gördüğü "modem kiralama ücreti" veya "cihaz kullanım bedeli" kalemi, tüketicileri isyan ettirdi. Daha önce böyle bir uygulamanın yaygın olmadığı, hatta çoğu zaman modemlerin ücretsiz olarak verildiği hatırlatılırken, özellikle fiber internet abonelikleriyle birlikte zorunlu hale gelen bu ücretler, aylık internet maliyetlerini önemli ölçüde artırıyor. Peki, bu ücret yasal mı, vatandaş bunu ödemek zorunda mı? Uzmanlar, meselenin perde arkasını Haber Merkezi'ne anlattı.
Modem Ücretsizken Neden Kiralanır Hale Geldi?
Yıllarca internet servis sağlayıcıları (İSS), yeni aboneler kazanmak için modemleri ya tamamen ücretsiz ya da sembolik bir ücret karşılığında veriyordu. Bu durum, özellikle ADSL ve VDSL gibi eski teknolojilerin kullanıldığı dönemlerde yaygındı. O zamanlar modem piyasası daha genişti ve tüketiciler kendi modemlerini alıp kullanma özgürlüğüne sahipti. Ancak fiber internetin yaygınlaşmasıyla birlikte oyunun kuralları değişti.
Yeni nesil fiber optik altyapılar, farklı bir teknolojiyi ve bu teknolojiye özel cihazları gerektiriyor. Bu cihazlar, sadece internet hizmetini değil, aynı zamanda telefon ve TV hizmetlerini de tek bir kutuda birleştiren karmaşık yapılar olabiliyor. Bu nedenle İSS’ler, bu özel cihazları kendileri sağlamayı ve bunun karşılığında da aylık bir kiralama bedeli almayı tercih ediyor.
Bir tüketici hakları uzmanı, "Eskiden modemler bir nevi pazarlama aracıydı. Ancak şimdi fiber altyapı cihazları, operatörlerin kendi ekosistemlerine bağlı ve genellikle piyasadan bulunması zor ürünler. Servis sağlayıcıları da bu durumu fırsat bilerek, cihazı satmak yerine kiralama modeline yöneliyor." şeklinde konuştu.
Sözleşmedeki İnce Detay: Zorunlu Mu, Seçenek Var Mı?
Modem kiralama ücreti, doğrudan tüketiciye dayatılan bir fatura kalemi değil, genellikle abonelik sözleşmesinde yer alan bir maddedir. Tüketici bu sözleşmeyi imzaladığında, söz konusu ücreti ödemeyi yasal olarak kabul etmiş sayılır. Ancak bu durumun en çok eleştirilen yönü, bazı İSS'lerin kendi modemini kullanmak isteyen abonelere bu seçeneği sunmaması veya sunduğu halde altyapı uyumsuzluğu gibi gerekçelerle bu ücreti almaya devam etmesidir.
Haber Merkezi'nin edindiği bilgilere göre, Rekabet Kurumu, bu tür uygulamaları yakından takip ediyor. Tüketicinin kendi ekipmanını kullanma hakkının kısıtlanması, adil rekabet ortamını bozucu bir unsur olarak değerlendirilebiliyor.
Vatandaşa Yönelik Tavsiyeler
Uzmanlar, internet aboneliği yapacak olan tüketicilere sözleşmeyi çok dikkatli okumalarını tavsiye ediyor. Özellikle "ek cihaz bedeli", "modem kiralama ücreti" veya "cihaz kullanım bedeli" gibi kalemlere dikkat edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Mümkünse, abonelik başlatmadan önce İSS'ye bu ücretin zorunlu olup olmadığı ve kendi modemlerini kullanma seçeneğinin bulunup bulunmadığı sorulmalıdır.
Ayrıca, taahhüt süresi dolduğunda modemin geri teslim edilmesi gerektiğini unutmamak ve olası cayma bedelleri hakkında bilgi almak da faturadaki sürprizlerle karşılaşmamak için kritik önem taşıyor.
