Yaz aylarının etkisini artırmasıyla birlikte sıcak çarpması vakalarında ciddi artış yaşanıyor. Uzmanlar, sıcak havalara karşı önlem alınmaması durumunda ciddi sağlık sorunlarının yaşanabileceği konusunda uyarıyor. Özellikle risk grubundaki bireyler için sıcak çarpması ölümcül olabiliyor.
Sıcak Çarpması Nedir, Nasıl Anlaşılır?
Aşırı sıcak ve nemli hava koşulları, vücudun ısı dengesini bozarak bazı fizyolojik sorunlara neden olabilir. Bu durum, halk arasında "güneş çarpması" olarak da bilinen sıcak çarpmasıyla sonuçlanabilir. Sıcak çarpmasının yaygın belirtileri şunlardır:
Kaslarda ani kramplar
Aşırı halsizlik ve yorgunluk hissi
Baş dönmesi ve denge kaybı
Sinirlilik, davranış değişiklikleri
Ciltte solukluk ve aşırı ısınma
İlk etapta yoğun, ardından azalan terleme
Mide bulantısı, kusma
Bilinç bulanıklığı, hayal görme
Hızlı kalp atışı
İlk Yardımda Neler Yapılmalı?
Sıcak çarpmasına maruz kalan kişiye hızla müdahale edilmesi gerekiyor. İlk adım, hastayı serin ve havadar bir ortama almak. Üzerindeki kıyafetler gevşetilmeli ya da çıkarılmalı. Kişi sırtüstü yatırılıp, bacakları ve kolları yukarı kaldırılmalı.
Eğer bilinci açık ve mide bulantısı yoksa, tuz ve su kaybını dengelemek için evde hazırlanabilecek basit bir içecek verilebilir:
1 litre su + 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı tuz karıştırılarak içirilmesi önerilir. Soda da alternatif olarak kullanılabilir.
Kimler Risk Altında?
Sıcak çarpması her bireyde görülse de bazı gruplar daha yüksek risk altındadır. Bunlar arasında:
Kalp, tansiyon, diyabet ve böbrek hastaları
Hamileler 5 yaş altı çocuklar ve 65 yaş üstü bireyler
Psikiyatrik veya psikolojik rahatsızlığı olanlar
Aşırı kilolu ya da aşırı zayıf kişiler
Sürekli diyet yapanlar
Yetersiz su tüketen bireyler
Sıcak Çarpmasından Korunmak İçin 9 Öneri:
Güneşe doğrudan maruz kalmaktan kaçının
Geniş kenarlı şapka ve güneş gözlüğü kullanın
Açık renkli ve pamuklu giysiler tercih edin
Bol su tüketin, susamayı beklemeyin
Günde üç öğün dengeli beslenmeye özen gösterin
Gereksiz ilaç kullanımından uzak durun
Kapalı alanları sık sık havalandırın
Kişisel hijyene dikkat edin
Aşırı fiziksel efordan kaçının
Uzmanlardan Uyarı:
Yetkililer, sıcak hava dalgalarının özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında daha tehlikeli hale geldiğini belirtiyor. Güneşin en dik açıyla geldiği 11.00–16.00 saatleri arasında dışarı çıkmamak gerektiği vurgulanıyor.
