Birçok ebeveyn, çocuklarında görülen öksürük ve burun akıntısı gibi belirtiler karşısında "soğuk algınlığı mı yoksa boğmaca mı?" sorusunu kendine sormakta. Tıbbi adıyla Pertussis olarak bilinen boğmaca, özellikle küçük çocuklar için ciddi sağlık riskleri taşıyan bulaşıcı bir solunum yolu enfeksiyonudur.
Soğuk Algınlığı ile Karıştırılıyor
Boğmaca, başlangıçta soğuk algınlığıyla neredeyse aynı belirtileri gösterebilir. İlk günlerde burun akıntısı, hafif ateş ve hafif öksürük görülebilir. Bu nedenle, erken dönemde hastalığı ayırt etmek oldukça güçtür. Ancak ilerleyen günlerde şiddetli öksürük krizleriyle kendini gösterir ve bu durum bazen nefes darlığına yol açabilir. Soğuk algınlığı birkaç gün içinde iyileşme gösterirken, boğmaca haftalarca sürebilir.
Boğmaca Nasıl Seyreder?
Hastalık genellikle üç aşamada ilerler:
İlk Evre (Katarrhal Dönem):
Burun akıntısı, hafif ateş, hafif öksürük gibi klasik üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri görülür.
İkinci Evre (Paroksismal Dönem):
Bu dönemde geceleri artan yoğun öksürük nöbetleri, yüzde kızarma ya da morarma, kusma, göz içi kanlanmalar ve nefes almada zorluk gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkar.
Üçüncü Evre (Konvalesan Dönem):
Öksürük krizlerinin şiddeti azalır, hasta iyileşme sürecine girer. Ancak bu dönemde bile zaman zaman öksürük nöbetleri devam edebilir.
Boğmaca Neden Olur ve Nasıl Bulaşır?
Boğmaca, Bordetella Pertussis adlı bakterinin neden olduğu oldukça bulaşıcı bir enfeksiyondur. Bu bakteri, öksürük ya da hapşırma yoluyla havaya yayılan damlacıklarla diğer insanlara bulaşır. Özellikle bebekler, küçük çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler daha yüksek risk altındadır. Bulaşma yolları şunlardır:
Enfekte bireylerin öksürük veya tükürüğüyle temas
Ortak yüzeylere temas sonrası el ile ağız veya buruna dokunma
Çocuklar arasında yakın temas
Tedavi ve Korunma Yöntemleri
Boğmaca özellikle yenidoğanlar ve bebeklerde hızlı müdahale gerektiren bir hastalıktır. Bebeklerde solunum yollarını tıkayan öksürük krizleri, ciddi solunum problemlerine veya daha tehlikeli durumlara yol açabilir. Yetişkinlerde antibiyotik tedavisi genellikle yeterli olurken, bebeklerde tedavi süreci daha yakından takip edilmelidir. Boğmaca aşısı, hastalıktan korunmanın en etkili yoludur. Türkiye’de uygulanan beşli karma aşı (Difteri, Tetanoz, Boğmaca, Hib ve Çocuk Felci) ile çocuklar boğmacaya karşı bağışıklık kazanır. Aşı, 2, 4, 6 ve 18. aylarda uygulanır.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Eğer çocuğunuzda:
Dudak veya yüz bölgesinde morarma ya da kızarma
Nefes alma zorluğu
Boğuk sesle nefes alma gibi belirtiler varsa, gecikmeden sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Boğmaca hızla yayılan ve ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalık olduğundan, özellikle aşı takvimi tamamlanmamış çocukların hasta bireylerle temasının önlenmesi büyük önem taşır.