1 Şubat 1914’te İstanbul’da dünyaya gelen Prof. Dr. Jale İnan, Türkiye’nin arkeoloji alanında öncü kadınlarından biri olmanın ötesinde, bilim dünyasında kalıcı izler bırakan bir isimdi. Arkeolojiye olan ilgisi, babası Aziz Ogan’ın mesleki yolculuklarına küçük yaşta eşlik etmesiyle başladı. Aziz Ogan, Türkiye’nin ilk arkeologlarından biri ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin o dönemki müdürüydü.
1934 yılında Almanya’ya giderek arkeoloji eğitimine başlayan İnan, önce Aleksander von Humboldt Vakfı bursunu, ardından Türkiye Cumhuriyeti devlet bursunu kazanarak Berlin ve Münih üniversitelerinde klasik arkeoloji eğitimi aldı. 1943’te, Roma dönemine ait paralar üzerine hazırladığı tezle doktorasını tamamladı ve Türkiye’ye dönerek İstanbul Üniversitesi’nde akademik kariyerine başladı.
Bilimin Peşinden Bir Ömür
Akademik yaşamı boyunca çok sayıda kazı ve bilimsel çalışmaya öncülük eden Jale İnan, 1983’te resmi olarak emekli olmasına rağmen arkeolojiye olan tutkusunu hiç kaybetmedi. Özellikle Antalya bölgesinde yürüttüğü kazılar, Türkiye’nin kültürel mirasının gün yüzüne çıkmasında büyük rol oynadı.
Kazılar arasında en dikkat çekenler arasında, Perge Antik Kenti'ndeki tiyatro, Side’deki Roma Hamamı, Apollon Tapınağı ve Antik Tiyatro yer alıyor. Ayrıca, Perge'de keşfedilen Heykeltıraşlık Okulu, Türk arkeoloji tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.
Jale İnan, sadece kazı alanlarında değil, aynı zamanda kültürel mirasın korunması için de önemli mücadeleler verdi. Özellikle Herakles Lahdi’nin Türkiye’ye iadesi için yürüttüğü çalışmalar, uluslararası düzeyde büyük ses getirdi.
Yaşarken Miras Bıraktı
Hayatının son dönemlerinde Parkinson hastalığıyla mücadele eden İnan, 27 Şubat 2001’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilen İnan, arkasında yalnızca bilimsel çalışmalar değil, aynı zamanda zengin bir bilgi mirası bıraktı. Kütüphanesini Antalya Müzesi’ne bağışlayan İnan’ın arşivi, oğlu Hüseyin İnan sayesinde Boğaziçi Üniversitesi’nde dijitalleştirilerek kamuya açıldı.
Bugün Antalya Kadın Müzesi tarafından adına verilen “Yılın Kadını” ödülü, onun öncü ruhunu yaşatmaya devam ediyor.
Kısaca Jale İnan’ın Arkeolojiye Katkıları:
-
Perge Antik Tiyatrosu kazıları
-
Side Roma Hamamı ve Apollon Tapınağı kazıları
-
Perge Heykeltıraşlık Okulu'nun keşfi
-
Herakles Lahdi’nin yurda dönüşü için yürüttüğü hukuk mücadelesi
