Eski İngiliz denizcilerinin fare sorununu çözmek için kullandığı sıra dışı ve bir o kadar da ürkütücü bir yöntem, bugün birçok analist ve sosyoloğa göre insan toplulukları üzerinde uygulanan psikolojik savaş stratejilerinin temellerinden biri olabilir.
Yöntemin özü oldukça basit ama vahşi:
Gemide yakalanan bir fare, boş bir tenekeye kapatılır ve günlerce aç bırakılır. Ardından yanına başka bir fare konulur. Açlıktan gözü dönmüş olan fare, diğer fareyi yiyerek hayatta kalır. Bu işlem tekrarlandıkça, hayatta kalan fare artık kendi türünü yiyen bir yamyama dönüşür. Yemek ve eşya teklif edilse bile ilgisini çekmeyen bu fare, sadece et ve özellikle de kendi türünün etiyle beslenmeye alışır. En sonunda bu ‘eğitilmiş’ fare gemiye salınır. Artık gemide masum gibi dolaşan, ancak kendi kardeşlerini yok eden bir avcı vardır. Kısa sürede gemi farelerden temizlenir.
Ancak asıl ürkütücü olan, bu taktiğin zamanla insanlar üzerinde de benzer şekilde uygulanmaya başlanmasıdır.
Sosyolojik analizler, modern toplumlarda iç huzursuzlukların ve kutuplaşmaların kaynağında benzer stratejilerin olduğunu öne sürüyor. Eğitilen, semirtilen, ideolojik olarak şekillendirilen bireyler; toplulukların içine sızdırılarak içerden çözülme sağlanıyor. Tıpkı yamyam fare gibi, bir zamanlar ait oldukları topluma karşı saldırgan hale gelen bu bireyler, etraflarına zarar vermekle kalmayıp, geniş çaplı bölünmelere de zemin hazırlıyor.
Toplumsal Manipülasyonun Modern Yüzü
Uzmanlara göre bu stratejiler sadece teoride kalmıyor. Sosyal medyada, siyasette, hatta eğitim ve kültürel organizasyonlarda dahi içten çökertme politikalarının izlerine rastlamak mümkün. İçerden gelen bir figürün, dışardan gelen bir tehditten çok daha yıkıcı olabileceği düşüncesi bu stratejinin temelinde yer alıyor.
Peki çözüm ne?
Bilgi, sorgulama ve farkındalık. Toplumu birbirine düşürmeye çalışan bu "yamyam fare" stratejilerine karşı en güçlü savunma mekanizması, bireylerin bilinçli, araştıran ve eleştirel düşünebilen bireyler olarak yetişmesidir.
Güçlü toplumlar dış tehditlerle değil, içerden gelen suskun saldırılarla çöker. Aklınızı kullanın, yedirme kendinizi.