Külliye, bir şehri temsil eden dini ve içtimai bir hizmet kapısıdır ve basit bir eser olmadığı gibi seçkin bir proje ister, güzel bir yer seçimi ister. İlimizde de yıllardır bir külliyeye kavuşma gayreti ve özlemi vardır, bir türlü bu eseri bir yere yerleştiremedik gitti.
İlimizde değişik bir mimarisiyle, görkemiyle ve yıllarca süren bir inşaat döneminden sonra Terzi Baba Camisi gibi güzel bir şahesere kavuştuk. Lakin yıllarca ne zaman külliye olacak diye hep sabırla bekledik. Ama heyhat.
Terzi Baba Camisi hazır bekletilirken, şimdilerde geniş bir cemaat topluluğu olan Camii Kebir Camisi için de bu hizmet düşünülmektedir. Bu karar isabetli bir karar olacaktır. Bu mevki civarında ve ana cadde üzerinde böyle bir eser şehrinize ayrı bir cazibe ve ayrı bir manevi hava katacaktır.
Bu günlerde Terzi Baba Mezarlığı mevkisinde bir külliye yaptırabilme çalışmaları başlamıştır. Külliyeler, büyük bir cemaat alanı olan, oto parkı, şadırvanları, kıraathanesi, duş kabinleri, gasılhanesi, konaklama ve çocuk parkı olan geniş bir kitleye hitap eden büyük bir sosyal tesistir. Yapılacak olan bu büyük ve yüksek maliyetli yatırım, dileriz bir gün ölü bir yatırım haline gelmesin. Bir yetkiliyle görüştüm, Terzi Baba mezarlığında yapılacak bir külliye şehirden ve şehir dışından gelen insanların toplanma yerleri olacakmış. Bu şehir, sadece otosu olanların değil yaya insanlarında şehridir. Sonra siz bir övün namazı için ziyaret zamanları hariç, kimi getireceksiniz. Görevlendireceğiniz daimi hoca, bu koca eserde çoğu kez ancak bir iki kişiye namaz kıldıracaktır.
Düşünüyorum da böyle çok büyük bir tesisin şehrin dışındaki bir mezarlık mevkisine yapılmasını. Hâlihazırda mevcut mescitte Cuma günleri dahi elli yüz kişi dahi bulamazsınız, siz hafta içi ara övünlerde bilhassa sabah ve yatsı namazlarında cemaati nereden getireceksiniz. Yoksa siz okullarda olduğu gibi vakit namazları için cemaat getirmek için, sokak, sokak dolaşıp taşımalı sistem mi getireceksiniz?
Daha evvelki yazımda belirttiğim gibi, hâlihazırda hizmet dışı kalmış taziye evinin küçük bir projeyle bir camiye dönüştürülmesi ve mevcut mescit yerinin de taziye evine dönüştürülmesi yeterli olacaktır kanısındayım..
Bir şehirde hizmet verecek olan külliyeler, o şehri tanıtma ve güzellik açısından ana güzergâhlar üzerinde ve toplumun en fazla bulunduğu bölgeler üzerinde seçilmelidir. Mesela eski şehir terminalimizin ağaçlı bahçesi, uğrak yerimizdi, akşamları çay içmeye, bir yakımızı uğurlamaya giderdik ve bir coşku vardı. Ama şimdilerde otonuzla ve mecbur kalmadıkça gitmezsiniz.
Böyle bir eser, nerede yapılırsa yapılsın insanlar çıkar gelir mantığı sizi asla hedefinize ulaştıramaz. Gelecek nesillerimize aktaracağımız böyle büyük eserler seyirlik değil, daima toplumun en fazla bulunduğu alanlar içerisinde hizmet vermek için var olmalıdır.
