İnsanlık tarihi boyunca temel gıda kaynaklarından biri olan tahıllar, tüketim öncesi öğütülerek kullanılır hale getirilmiştir. Bu ihtiyacı karşılamak üzere farklı dönemlerde rüzgar, su ya da insan gücüyle çalışan çeşitli değirmen sistemleri geliştirilmiştir. Ancak bu yöntemler içinde özellikle taş değirmenler, doğallığı ve besin değeri koruma kapasitesiyle dikkat çekmeye devam ediyor.
Peki, Taş Değirmen Nedir?
Taş değirmen, arpa, buğday, yulaf gibi sert tahılların iki taş arasında ezilerek öğütülmesi esasına dayanan geleneksel bir sistemdir. Alt kısımdaki taş sabitken, üstte yer alan taş yatay eksende döner. Tahıllar bu iki taş arasında kırılır, ezilir ve un haline getirilir. Öğütülen un, taşın yüzeyindeki özel oluklar sayesinde dışarıya çıkar.
Bu sistem, hem fiziksel temasla hem de düşük ısıyla çalıştığı için tahılların içerdiği vitamin ve mineraller zarar görmeden korunur. Bu nedenle taş değirmen unları, diğer modern öğütme sistemlerine kıyasla daha doğal ve besleyici kabul edilmektedir.
Sadece Buğday Değil...
Günümüzde taş değirmenlerde yalnızca buğday değil; mısır, arpa, yulaf, pirinç, nohut ve hatta keçiboynuzu gibi birçok tahıl türü öğütülmektedir. Elde edilen unlar arasında tam buğday unu, arpa unu, nohut unu, pirinç unu ve keçiboynuzu unu gibi besleyici çeşitler yer alır.
Gelenekten Geleceğe
Modern teknolojilerin gelişimiyle birlikte, taş değirmenler artık hem daha hijyenik hem de daha verimli şekilde üretiliyor. Ancak özünde hâlâ o binlerce yıllık doğal işleyiş korunuyor. Bu da, taş değirmenleri hem nostaljik hem de sağlık dostu bir seçenek haline getiriyor.