Kırkpınar’ın tarihine adını altın harflerle yazdıran üç büyük pehlivan: Kel Aliço, Koca Yusuf ve Adalı Halil. İşte sporun ve cesaretin harmanlandığı bu üç devin ilham verici öyküsü.
1. Gaddarlığın Güreşteki Adı: Kel Aliço
Pomak kökenli Kel Aliço, 1845 yılında Bulgaristan’ın Koynare köyünde doğdu. Saçsız başıyla tanınan Aliço, sadece fiziki gücüyle değil, rakip tanımaz sertliğiyle de "Gaddar Ali" unvanını aldı. Güreşe küçük yaşta başladı, Osmanlı Padişahı Abdülaziz’in dikkatini çekerek saray güreşlerine katıldı ve Yıldız Sarayı’nda şamdancıbaşılığa kadar yükseldi. Kırkpınar’da aralıksız tam 27 yıl başpehlivan olarak kalmayı başardı. 56 yaşında, kendisinden 25 yaş küçük çırağı Adalı Halil’i yenerek güreş tarihine adını altın harflerle yazdırdı. Mezarı, Edirne İpsala’daki Aliçopehlivan köyünde bulunuyor.
2. Dünyayı Titreten Dev: Koca Yusuf
1857 civarında doğduğu tahmin edilen Koca Yusuf, hem cüssesiyle hem ahlakıyla Türk güreşinin en saygı duyulan isimlerinden biri oldu. 1.91 m boyu ve 138 kiloluk yapısıyla dikkat çeken Yusuf, Türk güreşini Avrupa ve Amerika’ya taşıyan öncülerdendi. “The Terrible Turk” yani Korkunç Türk lakabıyla anıldı; bu unvan, ondan sonra birçok Türk güreşçiye ilham kaynağı oldu. 1894’te çıktığı Avrupa ve ABD turnelerinde rakip tanımayan Yusuf, güreşteki kuvvetiyle olduğu kadar zarafetiyle de örnek gösterildi. Ne yazık ki ABD'den dönüş yolunda bir gemi kazasında hayatını kaybetti. Onun adı bugün bile efsane olarak anılıyor.
3. Türk Aslanı: Adalı Halil
1870’te Edirne’nin Kilise köyünde doğan Adalı Halil, güreş mirasını babasından devraldı. 1.98 m boyu ve 145 kiloya ulaşan yapısıyla güreş meydanlarında dev bir figür haline geldi. Çırağı olduğu Kel Aliço’dan öğrendikleriyle, yalnızca Türkiye’de değil, Avrupa ve Amerika’da da rakiplerini birer birer devirdi. Paris’ten New York’a kadar uzanan yolculuğunda “Türk Aslanı” lakabıyla tanındı. ABD’de Tom Jenkins ile yaptığı güreşte rakibinin kaburgasını kırması, ne denli güçlü olduğunu gösterdi. Türkiye’ye döndükten sonra 18 yıl boyunca Kırkpınar başpehlivanlığı unvanını korudu.
Üç Efsane, Bir Ortak Miras
Kel Aliço’nun sertliği, Koca Yusuf’un kudreti ve Adalı Halil’in küresel başarısı… Bu üç isim, sadece güreş meydanlarının değil, Türk spor tarihinin de kilometre taşları oldular. Güreşi sadece bir spor değil, bir yaşam biçimi ve onur meselesi haline getiren bu ustalar, bugün hâlâ yeni nesil sporculara ilham olmaya devam ediyor.
