Kapadokya'nın büyüleyici coğrafyası sadece peri bacalarıyla sınırlı değil; bölgenin altında yüzyıllardır gizli kalmış bambaşka bir yaşam alanı yatıyor. Son yıllarda yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgisini çeken Aksaray’daki yeraltı şehirleri, bölgenin tarihi zenginliğine yepyeni bir boyut kazandırıyor.
Saratlı Kırkgöz: Yerin Altında Nefes Alan Bir Medeniyet
Aksaray’a sadece 22 kilometre mesafedeki Saratlı beldesinde yer alan Saratlı Kırkgöz Yeraltı Şehri, turizme açıldığı 2001 yılından bu yana ziyaretçi sayısını katlayarak artırıyor. Üç katı ziyarete açık olan şehir, aslında yedi katlı dev bir yapının parçası. İçerisinde banyolar, tuvaletler, tandır alanları, kilerler, 40’tan fazla yaşam odası ve 14 yemlikli ahırlar yer alıyor.
Yeraltı şehrinde kullanılan içten sürgülü değirmen taşlı kapılar, dönemin güvenlik anlayışını yansıtıyor. Havalandırma bacaları, kuyu ve sarnıçlarla desteklenen sistem, ilk Hristiyanların Roma baskısından kaçarken nasıl uzun süre yerin altında yaşayabildiklerini gözler önüne seriyor.
Aziz Mercurius: Bir Komutanın İzinde Yeraltında Yolculuk
Saratlı’daki ikinci yeraltı şehri olan Aziz Mercurius Yeraltı Şehri ve Kilisesi, sadece bir sığınak değil; aynı zamanda inanç ve direnişin sembolü. M.S. 3. yüzyılda Roma zulmünden kaçan Hristiyanların kullandığı bu yapı, adını, Kapadokya’da doğup inancı uğruna hayatını kaybeden Aziz Mercurius’tan alıyor.
7 katlı bu yeraltı şehrinin üç katı gün yüzüne çıkarılmış durumda. İçerisindeki büyük kilise, katedral boyutlarındaki yapısıyla Kapadokya’daki diğer yeraltı kiliselerinden ayrılıyor. Mezarların bulunduğu kilise tabanında yapılan kazılarda çocuk ve yetişkinlere ait iskeletler ortaya çıkarıldı. Ayrıca taşa oyulmuş kuğu ve ördek motifleri gibi nadir kabartmalar, yapının sanatsal yönünü de ortaya koyuyor.
Kapadokya’nın Altındaki Şehirler Ağı
Saratlı ve Aziz Mercurius dışında Aksaray genelinde 20’nin üzerinde yeraltı şehri bulunuyor. İşte öne çıkan bazıları:
Gaziemir Yeraltı Şehri
Güzelyurt ilçesine bağlı Gaziemir köyünde bulunan şehir, şarap yapım atölyeleri, iki kilise ve dinlenme alanlarıyla adeta bir yeraltı kervansarayı. Koridorlarında gezinen ziyaretçiler, dönemin yaşam biçimine adım atıyor.
Çukurören Yeraltı Şehri
“Yedi Kapılar” bölgesinde konumlanan bu dev yapı, yüzlerce insanı aynı anda barındırabilecek kapasitede. Kiliseler, şırahaneler, hayvan barınakları ve tünellerle tam donanımlı bir yeraltı kasabasını andırıyor.
Gülpınar ve Bekarlar Yeraltı Şehirleri
Son yıllarda keşfedilen Gülpınar’daki yeraltı şehri, geniş odaları ve kolay geçiş tünelleriyle dikkat çekerken, Bekarlar’daki şehirdeki kilitli taşlar savunma sisteminin bir parçası olarak yer alıyor.
Erdoğdu Yeraltı Şehri
Eskil ilçesine yakın Eşmekaya’da bulunan bu yapının 40 odası tespit edildi. Ancak göçükler nedeniyle hepsi henüz keşfedilebilmiş değil.
