Kozmik mikrodalga arka plan ışıması (CMB), evrenin en uzak köşelerinden gelen elektromanyetik dalgadır ve 1964 yılında keşfedilmiştir. Bu ışıma, Büyük Patlama’dan kalan ilk ışığın izlerini taşıyor. 2.725 Kelvin sıcaklığında ve 160.2 GHz frekansında olduğu belirlenen bu ışınım, COBE (Cosmic Background Explorer) uydusu tarafından uzayda hassas ölçümlerle tespit edilmiştir.
İlk olarak 1948'de George Gamow ve ekip arkadaşları tarafından teorik olarak öngörülen CMB, 1964’te Amerikalı astronomlar Arno Penzias ve Robert Wilson tarafından keşfedildi. Bu buluş, 1978 Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü. Keşfin ardından, NASA, atmosferden etkilenmeden doğru ölçüm yapabilmek için COBE sondasını 1989’da uzaya gönderdi. Bu sonda, evrenin genel yapısını gösteren ilk verileri sağladı. 2001 yılında ise WMAP (Wilkinson Microwave Anisotropy Probe) sondası göreve başladı ve COBE’den daha ayrıntılı veriler elde etti.
Kozmik mikrodalga arka plan ışıması, evrenin başlangıcından bugüne kadar uzanan bir ışınımdır. Doppler etkisi nedeniyle, daha uzak gökadalar ışığı daha kırmızı dalga boylarında yayar. Bu fenomen, evrenin genişlemesinin en net kanıtlarından biridir. CMB’nin her yönden homojen bir şekilde geldiği gözlemler, bu ışımanın evrenin ilk anlarından kaldığını ve evrenin genişlemesiyle nasıl şekillendiğini gösteriyor.
CMB’nin araştırılması, evrenin ilk zamanlarındaki yapıları ve evrimini anlamamıza yardımcı olurken, bilim dünyasında Büyük Patlama teorisinin en güçlü doğrulayıcılarından biri olarak kabul edilmektedir.
