1936 yılında, İngiliz Mısır bilimci Walter Emery tarafından yürütülen kazılarda Mısır’ın Saqqara nekropolünde benzersiz bir keşif yapıldı. M.Ö. 3000’li yıllara, yani Mısır’ın 1. Hanedanlık dönemine tarihlenen bu kazılarda, Sabu adlı bir devlet görevlisinin mezarı ortaya çıkarıldı. Ancak mezarın içinden çıkan en dikkat çekici eser, bilim dünyasının hâlâ anlam veremediği gizemli bir taş disk oldu.
Sabu’nun mezarı, geleneksel mastaba tipiyle inşa edilmişti: Eğimli duvarlar ve düz bir çatı… Mezarın içi, çömlek kaplar, çakmaktaşı ve bakır aletler gibi dönemine özgü objelerle doluydu. Yağmalanmış olmasına rağmen, ahşap tabut içindeki Sabu’nun iskeleti şaşırtıcı bir şekilde bozulmamıştı. Ancak asıl sır, “eşsiz bir kase” olarak tanımlanan ve günümüzde "Sabu Diski" olarak bilinen bir eserde gizliydi.
Koyu renkli, sert bir taş olan şistten yapılmış bu disk, üç kanatlı pervane biçiminde tasarlanmış. İnce işçiliği ve dönemin teknolojisiyle nasıl üretildiği hâlâ tartışma konusu. Bazı araştırmacılar onun törensel bir obje olduğunu öne sürerken, kimileri ise daha ileri giderek, bu disk için “antik teknoloji” teorilerini ortaya atıyor.
Günümüzde Kahire Müzesi’nde sergilenen bu ilginç obje, modern bilim için hâlâ bir bilmece. Diskin işlevi hakkında hiçbir kesin bilgi yok. Arkeologlar ve tarih meraklıları ise hâlâ aynı soruyu soruyor: Bu taş disk ne işe yarıyordu?
Kaynak; Aktüel Arkeoloji
