1908’de Girit’te yapılan bir kazıda keşfedilen Phaistos Diski, üzerinden geçen yüzyıla rağmen hâlâ çözülemeyen sembolleriyle arkeologları şaşırtıyor. MÖ 1700’lere tarihlenen bu küçük kil diskin üzerindeki spiral dizilimli 241 figüratif sembol, eski bir yazı sistemine ait olabilir.
Uzmanlara göre sembollerin stilize edilerek diske “basıldığı” düşünülüyor; bu da onu yazı tarihinde türünün ilk örneklerinden biri hâline getiriyor. İşaretler arasında savaşçılar, hayvanlar, bitkiler ve günlük yaşamdan nesneler bulunuyor. Bazı motiflerin antik Mısır ve Mezopotamya imgelerine benzerliği dikkat çekiyor.
Diskin amacıysa hâlâ büyük bir sır. Takvim, dua, şiir ya da hatta bir oyun olabileceği düşünülüyor. Kimileri ise bu diskin kayıp uygarlıkların veya başka dünyaların mesajı olabileceğini bile iddia ediyor.
Yazının çözülememiş olması, diskin konuşulduğu dili de belirsiz kılıyor. Ancak uzmanlar, bu kısa yazıttan yola çıkarak sembollerin belirli yapılarla tekrar ettiğini ve dini ya da ritüelistik bir anlam taşıyabileceğini düşünüyor. Bazı ifadeler sürekli aynı sembollerle başlıyor veya bitiyor; bu da kafiyeli söz dizimi olasılığını artırıyor.
Diski anlamaya çalışan pek çok modern dilbilimci ve arkeolog farklı hipotezler geliştirse de, henüz Rosetta Taşı’na denk bir keşif yapılamadığı için, Phaistos Diski gizemini korumaya devam ediyor.
