Son yıllarda genç yaş grubunda görülen kalp krizi vakalarındaki artış, sağlık çevrelerinde endişe yaratıyor. Kardiyoloji alanındaki uzmanlar, uluslararası araştırmalara göre tüm kalp krizlerinin yaklaşık yüzde 5–10’unun 45 yaş ve altındaki bireylerde görüldüğünü ve bu oranın son 10–15 yılda kademeli olarak yükseldiğini belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2022 verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 19,8 milyon kişi kalp ve damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2023 verileri ise Türkiye’de her üç ölümden birinin dolaşım sistemi hastalıklarına bağlı olduğunu ortaya koyuyor. Bu ölümlerin önemli bir kısmını kalp krizleri oluşturuyor.
Uzmanlar, kalp krizinin (miyokard enfarktüsü) kalbi besleyen damarların ani şekilde tıkanmasıyla oluştuğunu ve bu tablonun çoğunlukla damar duvarındaki plakların yırtılması ve pıhtı oluşumu sonucu geliştiğini vurguluyor.
Gizli risk faktörleri ön planda
Uzmanlara göre gençlerde artan kalp krizi vakalarının arkasında, sigara kullanımı, obezite, sağlıksız beslenme ve yoğun stres gibi faktörlerin yanı sıra çoğu zaman belirti vermeden ilerleyen “gizli” riskler bulunuyor. Ailevi yüksek kolesterol, hipertansiyon ve insülin direnci, genç yaşlarda damar hasarına zemin hazırlayan en önemli etkenler arasında gösteriliyor.
Bu nedenle, ailesinde erken yaşta kalp hastalığı öyküsü bulunan veya metabolik risk taşıyan gençlerin düzenli sağlık taramalarından geçmesinin hayati önem taşıdığı belirtiliyor.
Gençlerde kalp krizini artıran başlıca nedenler
Uzmanların değerlendirmelerine göre genç yaşta kalp krizi riskini yükselten en önemli faktörler şunlar:
– Sigara ve tütün ürünleri kullanımı
– Ailevi yüksek kolesterol (genetik yatkınlık)
– Obezite, insülin direnci ve diyabet
– Düşük fiziksel aktivite ve hareketsiz yaşam
– Erken yaşta ortaya çıkan ve tedavi edilmeyen hipertansiyon
– Bazı viral enfeksiyonlara bağlı kalp kası iltihabı (miyokardit)
– Kronik stres, depresyon ve uyku bozuklukları
– Uyarıcı maddeler ve aşırı enerji içeceği tüketimi
Korunmak mümkün
Uzmanlar, kalp krizi riskinin büyük oranda önlenebilir olduğunu vurguluyor. Sigaranın bırakılması, sağlıklı ve dengeli beslenme, ideal kilonun korunması, haftada en az 150 dakika orta tempolu egzersiz yapılması, düzenli uyku ve stres yönetimi genç yaşta kalp sağlığını korumada kritik rol oynuyor.
Ayrıca aile öyküsü bulunan bireylerin kolesterol, tansiyon ve kan şekeri kontrollerini düzenli yaptırması gerektiği hatırlatılıyor.
